تاثیر افزایش قیمت جهانی و داخلی قند و شکر بر شاخص صنعت بورسی قند و شکر
از سال ۱۳۹۹ تاکنون میزان واردات شکر خام به کشور روند افزایشی داشته است که این امر در کنار کاهش تولید شکر داخل، نشان می‌دهد که تولید داخل به اندازه کافی نیازهای جامعه را پوشش نمی‌دهد و لذا نیاز واردات شکر خام هم‌زمان با کاهش تولید داخلی شکر، روند افزایشی داشته است.
به گزارش بورس امروز؛ شکر یکی از محصولات استراتژیک کشاورزی است. در چرخه تولید قند و شکر مهمترین گام، تامین نهاده‌های اولیه آن یعنی چغندرقند و نیشکر است و در نتیجه می‌توان این‌گونه استنباط کرد که این صنعت وابستگی بسیار شدیدی به بخش کشاورزی دارد و کشورهای هند، تایلند و برزیل به عنوان بزرگ‌ترین کشورهای تولید کننده شکر در جهان می‌باشند. کشت بهاره چغندر از اوایل اسفند تا اردیبهشت انجـام شده که در پاییز برداشت می‌شود و عیار آن بین ۱۶ تا ۲۰ درصد می‌باشد و کشت پاییزه چغندر از اواخر شهریورماه تـا اوایل آذرمـاه صورت می‌گیرد و عیار چغندر پاییزه بین ۱۴ تا ۱۶ درصد است.
مطابق بررسی‌های به عمل آمده، میزان مصرف شکر در کشور طی دو سال اخیر به محدود ۲.۲ میلیون تن رسیده است. از آن‌جایی که در سال ۱۴۰۱ در حدود ۶۵ درصد شکر مصرفی کشور از طریق تولید داخل (توسط چغندر و نیشکر) و ۳۵ درصد آن نیز از طریق واردات شکر خام حاصل شده است، در نتیجه قیمت جهانی شکر خام می‌تواند عاملی اثرگذار بر قیمت داخلی شکر باشد. در نمودار ذیل میزان شکر تولیدی از چغندر و نیشکر و همچنین میزان واردات شکر خام مشاهده می‌گردد.
همان‌طور که در نمودار فوق مشاهده می‌گردد، از سال ۱۳۸۴ تاکنون بیشترین میزان تولید شکر در کشور مربوط به سال ۱۳۹۶ با تولید ۲ میلیون تن شکر بوده است و همچنین بیشترین میزان واردات شکر خام نیز مربوط به دو سال ۱۳۸۵ و ۱۳۹۸ با ۱.۸۹ میلیون تن و ۱.۸۳ میلیون تن بوده است. از اوج تولید شکر کشور در سال ۱۳۹۶ تاکنون، متاسفانه به دلیل کاهش سطح کشت چغندر در سطح کشور، در سال ۱۴۰۱ با کاهش ۳۰ درصدی نسبت به سال ۱۳۹۶ به محدود ۱.۴ میلیون تن رسیده است. همچنین میزان تولید شکر طی سال ۱۴۰۱ با کاهش ۱.۵ و ۱۰ درصدی نسبت به دو سال ۱۴۰۰ و ۱۳۹۹ مواجه بوده است. از سال ۱۳۹۹ تاکنون نیز میزان واردات شکر خام به کشور روند افزایشی داشته است که این امر در کنار کاهش تولید شکر داخل، نشان می‌دهد که تولید داخل به اندازه کافی نیازهای جامعه را پوشش نمی‌دهد و لذا نیاز واردات شکر خام هم‌زمان با کاهش تولید داخلی شکر، روند افزایشی داشته است.
بررسی بازار‌های جهانی و به‌خصوص بازار مواد غذایی، نشان می‌دهد که قیمت جهانی شکر از دو ماه گذشته تاکنون افزایش‌یافته و به مراتب دچار نوسان بوده است. بررسی بازار شکر در سطح جهان نشان می‌دهد که قیمت جهانی شکر از دو ماه گذشته تاکنون افزایش یافته و به سقف قیمتی ماه‌های اخیر خود رسیده است که ممنوعیت صادرات شکر در هند به دلیل خشکسالی مهمترین دلیل وضعیت کنونی قیمت شکر است. در نمودار ذیل روند قیمتی شکر خام مشاهده می‌گردد.
برای قیمت‌گذاری شکر طی سال زراعی آینده می‌توان از دو روش استفاده نمود. در روش اول همان‌طور که ذکر گردید ۳۵ درصد میزان نیاز شکر کشور از طریق واردات تامین می‌گردد و لذا قیمت جهانی شکر عامل بسیار تاثیرگذاری در قیمت داخلی شکر می‌باشد. با توجه به قیمت کنونی شکر خام که در محدوده ۲۵ پوند بر دلار می‌باشد و با احتساب عوارض واردات شکرخام و همچنین هزینه حمل این محصول و با درنظر گرفتن دلار نیمای ۳۸۰ هزار ریالی، نرخ شکر خام در محدوده ۳۰۰ هزار ریالی / کیلوگرم بدست می‌آید که اگر هیچ سودی نیز برای تبدیل شکر خام به شکر سفید مصرفی درنظر نگیریم، نرخ شکر مصرفی نیز همان ۳۰۰ هزار ریال محاسبه می‌شود. در روش دوم نیز محاسبه نرخ داخلی شکر بر اساس نرخ تضمینی گندم برای سال زراعی آینده می‌باشد. بر اساس مصوبه اخیر، نرخ گندم در سال زراعی آینده مبلغ ۱۹۵ هزار ریال تعیین گردید که با درنظر گرفتن ضرایب تاریخی قیمتی گندم به چغندر و همچنین ضرایب تاریخی قیمت چغندر به شکر، نرخ شکر مصرفی از این روش در محدوده ۳۳۱ هزار ریال محاسبه می‌گردد. در نتیجه مطابق محاسبات این گزارش، حداقل قیمت شکر مصرفی برای سال زراعی آینده مبلغ ۳۰۰ هزار ریال می‌باشد که با توجه به نرخ جدید اعلامی گندم، می‌بایست این نرخ رقمی بالاتر مصوب گردد.
از آن‌جایی که عمده مبلغ فروش و سود شرکت‌های بورسی صنعت قند و شکر مربوط به فروش شکر می‌باشد، لذا افزایش نرخ مصوب شکر مصرفی، مستقیماً بر فروش و سود این شرکت‌ها تاثیر مثبت خواهد داشت. در خصوص روند قیمتی این شرکت‌ها نیز باید سود برآوردی سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ آن‌ها بررسی گردد زیرا در این صنعت شرکت‌هایی هم‌اکنون موجود می‌باشند که حتی با نرخ شکر بالای ۳۵۰ هزار ریالی نیز نسبت P/E (قیمت به عایدی) آینده‌نگر بالایی دارند. مطابق تحقیقات این گزارش، سه شرکت قند قزوین، قند اصفهان و قند مرودشت از بنیادی‌ترین شرکت‌های فعال این صنعت می‌باشند که نسبت P/E آینده‌نگر مناسبی نیز دارا می‌باشند. البته این موضوع به معنای پیشنهاد خرید این سه نماد و یا فروش سایر نمادهای صنعت قند و شکر نمی‌باشد و تنها دیدگاه تحلیلگر را منعکس می‌نماید.
نویسنده: بهناز اکبرپور – مدیر سرمایه‌گذاری صندوق بورسیران و تحلیلگر سبدگردان سورین
