درمان قطعی تولید ایران خودرو

به گزارش بورس امروز؛ یکی از فیلترهای مهم سازمان بورس برای حضور شرکت‌ها در بازار توجه به ماده ۱۴۱ قانون تجارت بوده تا خطر سقوط ارزش سهام برای سرمایه‌گذاران را کنترل و از ورود شرکت‌های زیان ده به بازار سرمایه جلوگیری کند. ماده ۱۴۱ قانون تجارت به سودآوری شرکت مربوط بوده و در برگیرنده این مطلب است که در صورت افزایش زیان انباشته یک شرکت به حداقل نصف سرمایه، نیاز به تشکیل بلافاصله مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام جهت تعیین تکمیل موضوع انحلال یا بقاء شرکت میباشد. هیئت مدیره در آن مجمع تعیین مینماید که شرکت منحل گشته یا به فعالیت خود ادامه دهد که در این حالت باید سرمایه کاهش یابد.

توجه به این قانون به عنوان یک مقیاس سنجش فعالیت شرکت‌ها اگرچه که منجر به تصمیم‌گیری درست مدیریت جهت توسعه فعالیت و حفظ سرمایه سهامداران می‌شود ولی در برای شرکت‌هایی که در بازار دستوری همچون خودرو فعالیت دارند که امکان مانور بر روی قیمت را نداشته تا هزینههای تولید را پوشش دهد و نتیجه آن انباشت زیان حاصل از تفاوت قیمت فروش و هزینه های تولید میشود،کارآیی ندارد.

شرکت ایران خودرو به عنوان یکی از شرکتهای حاضر در بازار سرمایه است که در طی سال‌های گذشته چندین مرتبه با این دو راهی انحلال و تداوم رو به رو شده، اگرچه راه‌های قابل استفاده توسط مدیریت شرکت همواره مورد توجه بوده اما راه حل قطعی برای برون رفت از این مشکل نبوده اند.

شیوه‌هایی همچون استفاده از اعتبارات دولتی جهت پوشش مابه‌التفاوت نرخ فروش و بهای تمام شده، اصلاح ساختار مالی و تأمین منابع به وسیله عرضه سهام شرکت‌های زیرمجموعه با ورود به بازار، ترکیب بهینه تولید محصولات، واگذاری دارایی و اموال غیر مولد و افزایش سرمایه از محل صرف سهام با سلب حق تقدم. کوتاه مدت بودن این راه حل‌ها منجر شده درمان قطعی مشکل خودرو نبوده و تا پیش از ورود به بورس کالا و اصلاح قیمت دستوری این امر محقق نشده است.

باتوجه به عرضه برخی از محصولات «خودرو» در بورس کالا با استفاده از قیمت پایه که بالاتر از هزینه بهای تمام شده محصولات است، می‌توان انتظار داشت که به مرور زمان بخشی از این زیان جبران و کاهش یابد اما این امر به تنهایی در شرایط کنونی پاسخگوی زیان عملیاتی ۲۸۶ هزار میلیارد ریالی این شرکت نیست و در صورت اتکا به این راه و عدم به کارگیری شیوه های دیگر، مدت زمان طولانی بیش از ۵ سال نیاز است تا سودهای حداقلی حاصل فروش در بورس کالا زیان انباشته را جبران نمایند و آن به این شرح محقق میشود که زیان انباشته رشد سالانه نداشته باشد.

این درحالی است که در کنار زیان انباشته عملیاتی ۲۸۶ هزار میلیارد ریالی، بهای تمام شده همواره با رشد نرخ ارز و تورم افزایش یافته به طوری که در سال ۱۴۰۱، «خودرو» با رشد ۸۱ درصدی بهای تمام شده محصولات رو به رو شده که در این بین، هزینه تمام شده مواد اولیه به تنهایی ۷۰ درصد افزایش یافته که ناشی از افزایش هزینه قطعات مورد نیاز بوده است.

ناظر بازار سرمایه در آخرین اطلاعیه های منتشر کرده این فرصت را به ناشر نماد «خودرو» داده است تا در خصوص ادامه فعالیت یا انحلال تصمیم‌گیری نماید که در صورت تصمیم به بقا، باید سرمایه خود را به میزان زیان انباشته کاهش دهد.

برگزاری مجمع فوق العاده در نیمه دوم مرداد ماه سال ۱۴۰۲ به تصمیمگیری برای تداوم فعالیت شرکت ختم شد و در این جلسه راهکارهای پیشنهادی به هیئت مدیره جهت رفع زیان انباشته و خروج از ماده ۱۴۱ قانون تجارت ارائه شد که در ادامه به آن اشاره می‌شود.

. توقف خط تولید به عنوان اهرم فشار

. اصلاح قیمت و عرضه خودرو در بورس

. اصلاح ساختار مالی و سرمایه ای

. استفاده از ظرفیت ماده ۹۰ اصل ۴۴ قانون اساسی

. اخراج کارگران

. مشخص کردن نوع مصرف کننده

. آیا فقه نظر مساعدی در ضرر سهامدار و سود مصرف‌کننده دارد

در بین گزینه‌های پیش روی «خودرو» جهت رفع زیان انباشته، تمامی راه حل‌های پیشنهادی قابل اجرا نبوده و نیاز به پایش توسط هیئت مدیره و تصمیم‌گیری درست دارد. از آنجا که اخراج کارگران پیشنهاد جالبی نبوده و در مقابل اهداف سازمانی یک شرکت قرار دارند، می‌توان به طور خودکار از لیست راه‌حل‌ها خط زد.

اصلاح ساختار مالی و سرمایه‌ای که چندین مرتبه توسط شرکت مورد استفاده قرار گرفته نیز نمی‌تواند به عنوان راه‌حل دائمی مورد استفاده قرار گیرد اما به عنوان یک مسکن در کوتاه مدت پاسخگو می‌تواند باشد. از آنجا که راه کار اصلاح قیمت و عرضه خودرو در بورس که در ادامه، مشخص کردن نوع مصرف کننده نیز می‌تواند دنبال شود، در حال حاضر مورد استفاده قرار گرفته، به نظر میرسد تغییر ساختار تولید محصولات و کاهش و جایگزینی تولیدات زیان ده از خط تولید می‌تواند راه حل سودمندتری باشد.

به عبارت دیگر «خودرو» با تعیین خطوط تولید زیان ده همچون «گروه پژو پارس» و «گروه دنا»، در صورت عدم امکان تأمین هزینه های تولید از فروش در بازار به دلیل بالا بودن هزینه قطعات، متوقف کند تا زیان انباشته به رشد خود ادامه نداده و راه حل‌های دیگری که در دستور کار قرار گرفته اند اثر خود را بر کاهش این زیان بگذارند. باتوجه به اینکه تصمیم‌گیری نهایی در خصوص کارایی هر یک از راه حل‌ها توسط هیئت مدیره شرکت مشخص می‌شود، باید منتظر نتایج اعلامی از سوی شرکت باشیم.