دو محرک قوی برای رشد بازار

‌به گزارش بورس امروز، بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار در شش‌ماهه اول سال ۱۴۰۲ نوسان قابل‌توجهی را تجربه کرد. در اوایل سال جاری روند صعودی به خود گرفت و شاخص کل از عدد ۱.۹۶۰.۰۰۰ واحد آغاز به فعالیت نمود؛ پس از شکست سقف قبلی خود در سال ۱۳۹۹ به صعود ادامه داد و در هفدهم اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ به عدد ۲.۵۴۸.۰۰۰ واحد رسید. در این محدوده عرضه سهام شدت گرفت. عواملی و اخبار و شایعاتی موجب شد تا تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران حقوقی و حقیقی با توجه به تجربه تلخ خود در سال ۹۹ اقدام به عرضه و فروش سهام و شناسایی سود و زیان خود کنند. شاخص در بیست و هفتم شهریور ماه ۱۴۰۲ با قرار گرفتن در محدوده ۲.۱۳۳.۰۰۰ واحدی، بازدهی ۸.۸ درصدی را در شش‌ماهه اول سال نصیب سرمایه‌گذاران خود نموده است.

بازار سرمایه در شرایط فعلی درگیر اخبار و شایعات زیادی مانند: مصوبات و دستورالعمل‌های خلق‌الساعه مانند نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، تحریم‌های کشور و مذاکرات و اقدامات ایران و آمریکا، عرضه خودرو در بورس کالا و واگذاری سهام آن‌ها به بخش خصوصی، حذف یا عدم حذف قیمت‌گذاری دستوری در برخی صنایع، نرخ تسعیر ارز برای شرکت‌ها و … است که پوشش خبری مثبت از موارد فوق و اندکی حمایت، تقاضا برای خرید سهام را افزایش می‌دهد و با اخبار منفی عرضه سهام شدت می‌گیرد. شرایط حاکم بر بازار سرمایه نشان‌دهنده شرایط عدم ثبات است و تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران را در شرایط ریسک زیاد یا عدم اطمینان قرار می‌دهد.

با صرف‌نظر از رانت و اطلاعات محرمانه و نهانی، نوسان و صعود و نزول جزء اجتناب‌ناپذیر بازار سرمایه است و یکی از عوامل این موضوع اطلاعات و شرایط جدیدی است که به بازار مخابره می‌شود و سرمایه‌گذاران بر اساس اطلاعات جدید، ارزیابی جدیدی از سرمایه‌گذاری خود می‌کنند و این موارد بر تصمیم آن‌ها اثرگذار می‌باشد که موجب می‌شود عرضه و تقاضای جدیدی شکل گیرد و قیمت‌ها تغییر ‌کند. با توجه به مفهوم کارایی، در بازار سرمایه کارا، قیمت‌های فعلی تمامی اطلاعات موجود را منعکس می‌کند. به عبارت دیگر در یک بازار کارا، بر مبنای اطلاعات موجود، هیچ دلیلی وجود ندارد که قیمت‌های فعلی را خیلی بالا یا پایین بدانیم. سازمان بورس اوراق بهادار به‌عنوان متولی بازار سرمایه برای ارتقای سلامت بازار، تسهیل و رفع موانع برای ورود و خروج سرمایه‌گذاران و افزایش سرعت نقد شوندگی اوراق بهادار، برقراری ثبات و حفظ تعادل در بازار سرمایه و از همه مهم‌تر انتشار اطلاعات به‌موقع و موثق باید نظارت و کنترل کارشناسی شده، سیستمی و منظمی داشته باشد.

دلیل ریزش اردیبهشت‌ماه سال جاری، جلسه دولت در خصوص نرخ خوراک گازی پتروشیمی‌ها و تعیین نرخ خوراک بود و متأسفانه این مصوبه در تیرماه رسانه‌ای شد و شاخص کل تا سی و یکم مردادماه ۱۴۰۲ تا محدوده ۱.۹۳۸.۰۰۰ واحد کاهش یافت. اختلاف در تاریخ جلسه دولت و انتشار مصوبه فوق باعث القاء بی‌اعتمادی به فعالین بازار سرمایه و سودجویی رانت‌داران گردید و در این مدت سرمایه سرمایه‌گذاران و فعالین بازار سرمایه، ارزش بازاری شرکت‌های بورسی و به‌تبع آن ارزش کل بورس اوراق بهادار تهران آسیب جدی دید و اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه از بین رفت.

در روزهای اخیر اخبار ضدونقیضی از مذاکرات شنیده می‌شود. در صورت دستیابی به توافق در مذاکرات و با توجه به شنیده‌ها مبنی‌بر آزاد شدن منابع مالی کشور در کوتاه‌مدت کاهش زیادی در نرخ ارز نخواهیم داشت و نرخ ارز را در محدوده ۴۵ – ۵۰ هزار تومان پیش‌بینی می‌کنیم اما با اجرایی شدن توافق در بلندمدت فضای اقتصادی کشور بهبود خواهد یافت و به‌مرور شاهد کاهش نرخ تورم و انتظارات تورمی، کنترل نقدینگی، افزایش رشد اقتصادی، کاهش نرخ بهره، افزایش صادرات و … و به‌طورکلی ثبات نسبی در اقتصاد کشور خواهیم بود شرایط ثبات سیاسی (داخلی و خارجی) باعث افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه می‌شود.

با توجه به شرایط اقتصادی و سیاسی فعلی و وجود تحریم‌های ظالمانه و عدم توانایی در جذب سرمایه‌گذار خارجی و مشکلات صنعت بانکداری و محدودیت‌های آن‌ها در نقل‌وانتقال پول و ارز، اهمیت بازار سرمایه نزد دولت دوچندان است. اجرایی شدن قانون مالیات بر عایدی سرمایه و الزام به تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت‌های بورسی می‌تواند محرکی قوی برای رونق بازار سرمایه باشد. همچنین با افزایش نرخ ارز در ماه‌های انتهایی سال گذشته و افزایش سودآوری تعداد زیادی از شرکت‌ها با توجه به گزارش‌های منتشرشده آن‌ها و به‌واسطه افزایش نرخ محصولات تولیدی و افزایش نرخ تسعیر ارز و همچنین رفع برخی تحریم‌ها و شرکت‌های به‌اصطلاح ریالی به‌واسطه گشایش‌های سیاسی، نرخ تورم موجود در کشور در دو سال اخیر، عقب‌ماندگی بازار سرمایه نسبت به سایر بازارهای موازی و همچنین اجراشدن قانون مالیات بر عایدی سرمایه، در ادامه سال ۱۴۰۲ انتظار ورود سرمایه به بازار سرمایه و صعود آن و افزایش قیمت‌ سهام شرکت‌ها در میان‌مدت و بلندمدت را خواهیم داشت.

یکی از مواردی که باید توسط سازمان بورس و اوراق بهادار موردتوجه قرار گیرد، لزوم آموزش و افزایش آگاهی عموم جامعه در حوزه بازار سرمایه و مباحث سرمایه‌گذاری در آن می‌باشد که به نظر می‌رسد در این خصوص اقدام مؤثری از طرف سازمان بورس صورت نگرفته است.

به‌هرحال با در نظر گرفتن تنوع ابزارهای موجود در بازار سرمایه، به سرمایه‌گذاران توصیه می‌شود از روش غیرمستقیم سرمایه‌گذاری در بازار‌ سرمایه و پتانسیل شرکت‌های سبد گردان و صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده کنند و در صورت انتخاب روش مستقیم سرمایه‌گذاری در بازار‌ سرمایه، بامطالعه و آگاهی اقدام به سرمایه‌گذاری کرده و از خریدهای هیجانی اجتناب کنند، در سهام شرکت‌ها سود ده باقابلیت نقد شوندگی بالا و به‌قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت اقدام کرده و از خریدوفروش نوسانی سهام دوره کنند.

نویسنده: سیدجواد درواری – مدیر سرمایه‌گذاری و سبدگردانی شرکت سبدگردان آمیتیس

منبع: نشریه بورس امروز شماره ۸۷