محصولات شیمیایی در بازار داخل و استراتژی های فروش پلی پروپیلن

شرکت بورسی تازه وارد پلی پروپیلن جم که نیامده سهامداران خود را به مجمع عموی عادی سالانه دعوت کرد، معاملات جالبی را از خود بر روی تابلوی بورس بر جا گذاشته است. صورت های مالی این شرکت حاکی از آن است که جم پیلن  توانسته در سه ماهه ابتدایی سال جاری ، مبلغ ۷۷۲ میلیارد تومان درآمد از فروش کسب کند. این در حالی است که در سه ماهه مشابه سال قبل تنها توانسته بود مبلغ ۳۷۲ میلیون تومان درآمد کسب کند که این موضوع نشان از رشد ۱۰۷ درصدی درآمد امسال نسبت به سال ۹۷ دارد. بررسی ها نشان می دهد که علت رشد ۱۰۷ درصدی بخاطر افزایش دو برابری نرخ محصولات است.

لازم به ذکر است فروش صادراتی این شرکت نسبت به سه ماهه مشابه سال قبل کاهش داشته است و از عمده دلایل آن می توان به افت قیمت جهانی پلی پروپیلن در بازارهای جهانی اشاره کرد. از این رو شرکت در حال حاضر بیش از ۹۷ درصد تولیدات خود را از طریق بورس کالا به فروش می رساند. از سویی دیگر، گزارش سالانه شرکت منتهی به ۲۹ اسفند سال ۹۷ نشان از آن دارد که شرکت بیش از ۲۱۲ تن محصولات خود را در داخل و ۹ تن دیگر را در بازارهای صادراتی به فروش رسانده است. نکته دیگر اینکه سبب شده تا جم پیلن از فروش صادراتی منصرف شود، پایین بودن نرخ محصولات در بازارهای خارجی نسبت به داخل است.

در گزارش عملکرد شرکت برای سال مالی گذشته نرخ فروش محصولات در بازارهای داخلی برابر با ۸ میلیون تومان و در بازارهای خارجی برابر با ۷٫۴ میلیون تومان بوده است. البته از دیگر دلایل عنوان شده برای بالا بودن سطح فروش داخلی محصولات جم پیلن می توان به رشد تقاضای داخلی اشاره کرد که بازار جذابی برای پلی پروپیلن رقم زده است. اما توجه به آمارهای ماهانه این شرکت تازه وارد نیز خالی از لطف نبوده و می تواند تاحدی رویه آینده قیمت سهم را مشخص کند. مبلغ فروش تمام محصولات پلی پروپیلن جم در خردادماه ۲۴۲۳ میلیارد تومان بوده که کاهش ۳۳ درصدی را نسبت به اردیبهشت ماه نشان می دهد.

از سوی دیگر اما این میزان از فروش نشان از رشد ۸۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل دارد. مقدار فروش مهمترین محصول یعنی ‘پلی پروپیلن’ در خردادماه برابر با  ۱۸,۱۷۴ تن بوده که این رقم نیز افت ۳۰ درصد را نسبت به ماه قبل از خود نشان می دهد. همچنین مقدار فروش مدت مشابه سال قبل پلی پروپیلن در جم پیلن ۲۰ درصد بیشتر از مقدار فروش در خرداد ماه سال جاری است. یعنی شرکت با کاهش مقدار فروش مهمترین محصول خود در خرداد ماه مواجه بوده است.

نرخ فروش پلی پروپیلن

اما نرخ فروش پلی پروپیلن در این ماه ۱۳۴ میلیون ریال بوده که تغییرات آن نسبت به ماه گذشته چندان با اهمیت نیست اما این عدد نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد ۱۲۷ درصدی روبرو شده است. قیمت جهانی پروپیلین بعد از افتی که از سال ۹۲ آغاز و تا سال ۹۴ ادامه داشت، طی سه سال گذشته با روندی رو به رشد همراه بوده و به نظر می رسد این روند برای سال ۹۸ نیز پایدار باشد (البته این ثبات نرخ فروش تنها برای بازار داخلی پیش بینی می شود و سیگنال های دریافتی از بازارهای جهانی چندان در جهت افزایش نرخ پلی پروپیلن نیست.)

در حال حاضر قیمت جهانی پلی پروپیلن در محدوده ۸۳۰ دلار است، در صورتی که به طور میانگین در سال ۹۷ با قیمت ۷۵۶ دلار معامله شده است. اما در جم پیلن به دلیل استراتژی فروش محصولات در داخل کشور، چندان نمی توان به نرخ های خارجی چشم داشت. چراکه تقاضا در بازار داخلی به حدی بالاست که می تواند افت قیمت جهانی را پوشش دهد. در نتیجه به نظر می رسد مسیر برای افزایش قیمت این سهم تازه وارد هموار بوده و به دلیل فروش داخلی، تحریم ها تاثیری بر درآمد و سودآوری شرکت نداشته باشد.

آینده غبارآلود نرخ محصولات پتروشیمی در سایه جنگ تعرفه ای

کم کم سایه جنگ سرد تجاری دو ابرقدرت دنیا بر سر اقتصاد جهانی سنگینی کرده و سطح عمومی تقاضا در بسیاری از کامودیتی ها کاهش یافته است. یکی از این عقب نشینی ها در نفت خام اتفاق افتاده که موجب فشار بر قیمت شاخص برنت و وست تگزاس در روزهای اخیر شده است. اما کاهش  تقاضای نفت و به تبع آن باقی ماندن قیمت ها در محدوده ۵۰ تا ۶۰ دلار سبب افت ملموس متقاضیان پلیمر در بازار محصولات پتروشیمی شده که اثرات آن در معاملات آتی چین بعنوان بزرگترین وارد کننده پلیمر دنیا مشهود است. البته افت قیمت فقط مربوط به پلیمر نبوده و پلی اتیلن ها نیز در بازارهای جهانی با کاهش قیمت مواجه شده اند.

گفتنی است تاکنون شاهد عقب نشینی قیمت تا محدوده ۸۲۰ دلار برای پلی اتیلن های سنگین تزریقی، ۹۲۰ دلار برای پلی اتیلن های سنگین بادی و ۹۴۰ دلار برای پلی اتیلن های سنگین فیلم در چین بودیم. باور بر این است که قیمت‌های پلی پروپیلن هنوز جا برای کاهش‌های بیشتر دارند چراکه رکود اقتصادی و همچنین تعطیلات طولانی‌مدت تابستان در اروپا خریداران را به کناره‌گیری از بازار وادار کرده است و فصل کاهش خرید و فروش گرید فایبر نیز در شرف رسیدن است. اگرچه ضعیف بودن تقاضا در ترکیه و افزایش آتی ظرفیت‌های تولید در نیمه‌ی دوم سال همچنان به عنوان عوامل مهم همچنان باقی هستند.

آربیتراژ قیمتی چین و اروپا

اما نکته جالاب توجه در بازار محصولات پلیمری، تفاوت قیمت این محصولات در CFR چین و اروپا است که این موضوع سبب RE-EXPORT  شدن محصولات پتروشیمی از چین به مقصد اروپاست. گفتنی است در حال حاضر اختلاف قیمت برخی از گریدهای محصولات پلیمری در بازار چین و دیگر کشورها به ۱۵۰ دلار در هر تن رسیده است. تجربه نشان داده است که هرگاه اختلاف قیمت میان بازارهای چین و اروپا به بیش از ۷۰ دلار برسد، انگیزه برای آربیتراژ و RE-EXPORT افزایش می یابد. موردی که هم اکنون به دلیل تفاوت ۱۵۰ دلاری قیمت محصولات پلیمری میان بازاره چین و اروپا به شدت دیده می شود. در این بین متقاضیان محصولات پتروشیمی در ترکیه به شدت بازارهای پلیمری چین را رصد می کنند. از این رو در خریدهای خود مرددند. چراکه پیش بینی می شود جنگ تعرفه ای بر دومین اقتصاد بزرگ دنیا تاثیرات منفی شدیدی اعمال کند. از این رو تقاضا برای محصولات پتروشیمی از سوی چین کاهش یافته و این موضوع می تواند بازار ترکیه را هم تحت تاثیر قرار دهد.

چرا بررسی قیمت محصولات پتروشیمی و روند آن در بازارهای ترکیه و چین مورد اهمیت است؟

آمار منتشر شده از معاملات بورس کالا نشان از آن دارد که در حال حاضر، قیمت محصولات شیمیایی به شدت تحت تاثیر نرخ ارز و تقاضای داخلی است. اما کارشناسان معتقدند پس از تثبیت شرایط و ثبات نرخ ارز، بازار محصولات پتروشیمی، رفته رفته خود را همچون گذشته با نرخ های جهانی همسو خواهد کرد. البته گفتنی است در هفته های اخیر بورس کالا معاملات گروه پتروشیمی را اندکی پایین تر از ماه های گذشته ثبت کرده که به نظر می رسد این افت حجم معاملات به دو دلیل رخ داده است: نخست اینکه سطح عمومی قیمت محصولات در بازار داخلی از نرخ های جهانی فاصله گرفته است. ثانیا تقاضای داخلی برای محصولات پلیمری در ماه های گذشته سبب شده تا نوعی خاطرجمعی برای تولیدکنندگان ایجاد شده و قیمت های پایه را در بورس کالا بالا ببرند. از این رو متقاضیان امیدوارند تا با به تاخیر انداختن خریدهای خود، سطح قیمت ها در بورس کالا متعادل شود.

اما باید به این نکته نیز توجه داشت که بورس کالا کارنامه بسیار موفقی در شفافیت و کشف قیمت های عادلانه محصولات پتروشیمی داشته است. شایان ذکر است در نوسانات یک سال اخیر نرخ ارز، اگر بستر بورس کالا برای شکل گیری صحیح عرضه و تقاضا نبود، نمی توانستیم ادعا کنیم که تقاضاهای شکل گرفته به ویژه در محصولات پُرطرفدار پتروشیمی، تقاضای سفته بازانه نباشد. چراکه در این نوسانات، انگیزه سوداگرایانه برای خرید با قیمت های منطقی و فروش در بازار آزاد بسیار بالا بوده که می توانست آسیب های جدی را به تولیدکنندگان پایین دست محصولات پتروشیمی وارد کند. اما سازوکار دقیق معاملات شفاف در بورس کالا سبب شد تا سمت عرضه، به میزان عادلانه ای قیمت ها را بالا برد که سمت تقاضا آسیب نبیند.