مرور تجربیات عبرتآموز «قبل و بعد عرضه فولاد در بورس کالا
با راهاندازی بورس فلزات (بورس کالای امروز) برای اولین بار در شهریورماه ۱۳۸۲ و عرضه محصولات فولادی روی تابلو و کشف قیمت واقعی مبتنیبر منطق عرضه و تقاضا، آهنآلات که تا آن زمان توسط وزارت بازرگانی تعیین قیمت میشد از شمول قیمتگذاری خارج شد و معاملات براساس قیمت کشف شده در بورس صورت گرفت…
به گزارش بورس امروز؛ با راهاندازی بورس فلزات (بورس کالای امروز) برای اولین بار در شهریورماه ۱۳۸۲ و عرضه محصولات فولادی روی تابلو و کشف قیمت واقعی مبتنیبر منطق عرضه و تقاضا، آهنآلات که تا آن زمان توسط وزارت بازرگانی تعیین قیمت میشد از شمول قیمتگذاری خارج شد و معاملات براساس قیمت کشف شده در بورس صورت گرفت. برای آن عده که در جریان تبعات سوء «قیمت دستوری قبل از راهاندازی بورس» نیستند و ناآگانه خروج معاملات فولاد از بورس را گامی در جهت کاهش قیمت مسکن میدانند، مروریبر شرایط قبل و بعد از راهاندازی بورس فلزات خواهیم داشت.
قبل از تأسیس بورس: سود واسطهها معادل قیمت فروش کارخانه بود
در نیمه اول سال ۱۳۸۲ قیمت فروش آهنآلات ساختمانی شامل میلگرد و تیرآهن که برای کارخانه توسط وزارت بازرگانی تعیین میشد حدودا ۲۳۰۰ ریال و در همین مقطع قیمت معاملاتی این محصولات در بازار بالغ ۴۵۰۰ ریال بود. به عبارت دیگر در حالی که شرکتی مثل ذوب آهن اصفهان (بزرگترین تولید کننده محصولات ساختمانی آن زمان) بابت فروش هر کیلوگرم محصولات فولادی از استخراج و فرآوری سنگ آهن و زغالسنگ و حمل به کارخانه و تولید و پرداختهای هزینههای تولید و حقوق و دستمزد و… صرفا ۲۳۰۰ ریال دریافت میکرد، سود واسطه فروش این محصولات در بازار معادل قیمت فروش کارخانه بود!
این بیعدالتی یا توزیع رانت که جز تضعیف بنیه مالی کارخانه و تقویت واسطهگری و رانتخواری حاصلی در پی نداشت مسئولین وزارت معادن و فلزات و بازرگانی را بر آن داشت تا با بکارگیری روشهای متداول روز دنیا برای درمان این بیماری مزمن اقتصادی چارهاندیشی کنند.
بعد از تأسیس بورس: حذف رانت و کاهش تدریجی قیمت در بازار
با راهاندازی بورس فلزات و عرضه تولیدات فولادی در بورس و کشف قیمت روی تابلو بورس بر مبنای منطق عرضه و تقاضا دو اتفاق قابل توجه را شاهد بودیم: اولین اتفاق کاهش تدریجی قیمت در بازار و برای مصرفکننده نهایی بود و دستاورد دوم حذف رانت و تغییر جهت سرمایه از واسطهها به صندوق کارخانجات و توانمند شدن آنان در اداره اقتصادی کارخانه و اجرای طرحهای توسعهای با سرعت غیرقابل قیاس با گذشته بود؛ به طوری که ظرفیت تولید فولاد از حدود ۸ میلیون تن در سال ۱۳۸۲ به بالغ بر ۴۵ میلیون تن در سال ۱۴۰۲ رسید.
با چه منطقی از عرضه فولاد در بورس دفاع میکنیم؟
با توجه به توضیحات فوق الذکر تجربه و دستاوردهای مثبت عرضه آهنآلات در بورس را میتوان به صورت زیر جمعبندی نمود:
– کشف قیمت عادلانه مورد اقبال بازار با مکانیزم عرضه و تقاضا
– کشف قیمت حاشیه بازار و جلوگیری از توزیع رانت مخرب سوداگری و هدایت نقدینگی به سمت تولید
– تقویت بنیه مالی تولیدکنندگان و بالا بردن امکان اجرای طرحهای توسعه
– تشویق بخش خصوصی به سرمایهگذاری و تقویت بازار سرمایه
– حذف واسطهها و کاهش قیمت برای مصرفکننده نهایی
یک پیشنهاد
علاوه بر موارد فوق، پیشنهاد میکنم برای اصلاح تصورات ذهنی و هیجانی از نقش تعیینکننده فولاد در قیمت مسکن، به محاسبه اثر تغییرات قیمت آهنآلات بر قیمت تمام شده مسکن پرداخته شود.