پیش شرط‌های تحلیل درست بازار
تحلیل بازار شامل اصولی اساسی برای پیش‌بینی وضعیت شرکت‌ها و برآورد سود آنها در زمان‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلند‌مدت است. سهامداران باید قبل از هر اقدامی پیش‌شرط های لازم برای خرید و فروش را بدانند تا سطح ریسک برای آنها کاهش یابد.
به گزارش بورس امروز؛ یکی از باورهای حاکم بر گزارش‌های میان دوره‌ای، وجود این شبه است که هر تصمیم گیری مبنی بر خرید یا عدم آن منوط به انتشار گزارش‌ها است. در حالی که قبل از انتشار بسیاری از گزارش‌ها، سهامداران به خرید سهام آنها مبادرت می ورزند. با توجه به آنکه این گزارش‌های سه ماهه و دوره‌ای اخباری از تاریخ گذشته شرکت ها به شمار می‌روند، درست یا غلط بودن این پیش‌بینی‌ها تاثیر خود را قبل از انتشار گزارش‌های عملکردی شرکت‌ها بر جای می گذارد.
اگرچه باید تحلیل درستی از گزارش های سه ماهه داشته باشیم. متاسفانه بازار در تفسیر این گزارش ها دچار انحراف بسیار زیادی است. این گزارش ها بیشتر از نوع مقایسه‌ای است و کمتر می توان ماهیت تحلیلی را در آنها مشاهده نمود. به عنوان مثال تحلیلگران با مقایسه سود سه ماهه هرساله شرکت ها با سه ماهه مشابه سال گذشته آنها، در صورت افزایش سود، با ارزیابی مثبت سهام مورد نظر، رشد خوبی را برای آن پیش بینی می‌کنند؛ اما در یک کشور تورمی این نوع تحلیل جایی ندارد؛ به عنوان مثال تفاوت محاسبه ضریب قیمتی دلار در بازه های زمانی مختلف، تفاوتی را در رقم سود ناشی از افزایش ذاتی و تولید در شرکت ایجاد می کند که این تفاوت در واقع ناشی از تورم موجود در کشور است.
همچنین تغییرات سود در برخی از شرکت‌ها ناشی از سرمایه گذاری در کانال‌های دیگر درآمدی است؛ شرکت‌هایی مانند مخابرات که از شرکت همراه سود دریافت می کند؛ یا پتروشیمی پارس که از آریا ساسول سود دریافت می کند نمونه هایی از این مورد است.
از طرفی بسیاری از شرکت‌ها نیز سود فصلی دارند؛ باید به سود فصلی توجه شود چرا که نحوه سود در هر فصل بسته به قیمت مواد خام و نحوه فعالیت‌ها در هر فصل متفاوت است. psp ها و شرکت‌های ارائه کننده خدمات پرداختی مانند رتاپ یا آپ نمونه های خوبی از این موارد هستند؛
در فصولی مانند بهار به دلیل تعطیلات عید و افزایش خرید تعداد تراکنش ها افزایش می یابد. به همین دلیل ممکن است تحلیلگران به اشتباه عملکرد کلی شرکت را در طول سال مثبت ارزیابی کنند اما این ناشی از تغییرات در یک فصل سال بوده باشد.
دو شاخص نه چندان مهم در پیش بینی ارزش سهام
بعضا گزارش‌هایی از شرکت‌ها نیز مبنی بر کاهش p/e یا ttm اعلام می‌شود و تحلیلگران بسیاری این کاهش را خوب ارزیابی کرده و پیش بینی اصلاح را در تحلیل‌های خود صادر می کنند.
این برداشت از دو مفهوم p/e و ttm بی معنی است؛ با تورم ۵۰ درصدی هرگز نمی‌توان تاثیر این دو شاخص را حتمی و صحیح دانست. مفهوم p/e یعنی قیمت امروز سهم تقسیم بر چهار فصل گذشته شود. Price اشاره‌ای به آینده دارد؛ یعنی آینده را در پیش بینی های خود لحاظ می کند و انتظارات را تنظیم خواهد کرد. همچین چیزی ممکن بتواند آینده بازار را به خوبی پیش بینی کند.
ضرورت تجدید ارزیابی شرکت ها
انجام تجدید ارزیابی یکی از واجبات بود. در صورت عدم تجدید ارزیابی در شرکت ها کمتر از ۷ سال، عمده شرکت ها سودهای موهومی نشان می‌دهند. سودهایی که موجودیت ندارند و شرکت مجبور به پرداخت مالیات بابت این سودهای موهومی می شود. با عدم به روز رسانی استهلاک صنعتی و عدم لحاظ میزان این بروز رسانی در سود، سود متورم شده و مالیات اضافی باید پرداخت شود؛
بر این اساس صنایع با از دست دادن توانایی بازسازی خود، تهی از منابع می شوند. این اقدام با آسیب پذیر کردن شرکت‌ها، آنها را برای سرمایه در گردش به سیستم بانکی وابسته می سازد. در این مورد می توان صنعت سیمان را مورد اشاره قرار داد که به دلیل عدم توان این صنعت در بازسازی قادر به تولید بر اساس ظرفیت اسمی خود نیست. همچنین خاموشی گسترده در صنعت برق نیز به علت عدم توان نیروگاهی و استهلاک بالای آن صورت می پذیرد.
لازم به ذکر است که دارایی بیشتر برای یک شرکت به معنی استهلاک بیشتر است و نه ارزشمندی شرکت! با افزایش استهلاک حاشیه سود و سود ناخالص نیز کاهش می یابد.
محمد نوربخش- تحلیل گر کارگزاری سرمایه و دانش، مدیر پرتفوی سابق کوروش
