حاشیه سود در پرداخت‌ها
شرکت‌های صنعت پرداخت (PSP) روزهای دشواری را در سال‌های اخیر سپری کردند. افزایش نرخ خرید دستگاه‌های کارتخوان از یک سو (هزینه‌ها به صورت ارزی) و عدم افزایش کارمزدهای دریافتی از شبکه شاپرک، سبب شده بود که حاشیه سود شرکت‌های پرداخت با افت نسبتا جدی مواجه شود.
به گزارش بورس امروز، شرکت‌های صنعت پرداخت (PSP) روزهای دشواری را در سال‌های اخیر سپری کردند. افزایش نرخ خرید دستگاه‌های کارتخوان از یک سو (هزینه‌ها به صورت ارزی) و عدم افزایش کارمزدهای دریافتی از شبکه شاپرک، سبب شده بود که حاشیه سود شرکت‌های پرداخت با افت نسبتا جدی مواجه شود. در نمودار ذیل، حاشیه سود تعدادی از شرکت‌های فهرست‌شده در بورس اوراق بهادار ترسیم شده است.
نکته بسیار مهم آن است که حاشیه سود این شرکت‌ها به دلیل خطای محاسبه در استهلاک واقعی دستگاه‌های کارتخوان، در شرایط جهش ارزی بالاتر از مقدار واقعی نشان داده شده است و علی رغم این موضوع شرکت‌ها قادر به حفظ حاشیه سودآوری خود نبوده‌اند.
در مدل درآمدی سابق شرکت‌های پرداخت، صرفاً دو گروه کارمزد پرداخت می‌کردند. دسته اول بانک صادرکننده کارت بود که به ازای هر تراکنش ملزم به پرداخت ۲۵ تومان بوده است و دسته دوم بانک پذیرنده بوده است که معادل ۱% کارمزد پرداخت نموده است. نرخ های کارمزد برای دو دسته مزبور در جدول ذیل خلاصه شده است.
در سال جاری بود که زمزمه‌های تغییر کارمزد این دسته از شرکت‌ها شنیده شد. تا این که در ۴ تیر ماه سال ۱۴۰۲ بانک مرکزی مدل جدید کارمزدهای شرکت‌های پرداخت را رونمایی کرد. در این مدل علاوه بر دو گروه فوق، دارندگان دستگاه‌های کارتخوان نیز به زمره پرداخت کنندگان کارمزد شبکه پرداخت اضافه شده‌اند. در مدل جدید از کارمزد بانک صادرکننده ۱۰ ریال کاسته شده است اما سقف کارمزد بانک پذیرنده بسیار بیشتر و تا سقف ۱۶۰،۰۰۰ ریال در نظر گرفته شده است. همچنین برای پذیرندگان نیز کارمزد با سقف ۴۰،۰۰۰ ریال دیده شده است. جدول کارمزدهای جدید مصوب‌شده در جدول ذیل آمده است.
در این طرح نقش پروفایل تراکنشی شرکت پرداخت بسیار کلیدی و در درآمد کارمزد ایشان بسیار موثر است. همچنین گره خوردن مبلغ کارمزد با مبلغ تراکنش و رشد متوسط مبالغ تراکنش به سبب تورم، می‌تواند تا حدی محرک رشد همگام با تورم کارمزد شرکت‌های پرداخت باشد. هرچند که قرار دادن سقف در بلندمدت در صورت عدم تجدید در اعداد به صورت دوره‌های زمانی (سالیانه/ دو سالانه/…) می‌تواند مجدد معضلات طرح قبلی کارمزد را به همراه داشته باشد. در شکل ذیل رشد درآمد کارمزد ۳ شرکت پرداخت فهرست شده در بازار نمایش داده شده است که به طور متوسط برابر با ۱۲% بوده است.
انتظار می‌رود که با اجرای کامل طرح جدید و شمولیت تمام اصناف و مشاغل (در حال حاضر برخی از مشاغل مانند نانوایی‌ها و سوپر مارکت‌ها از پرداخت کارمزد معاف هستند)، شرکت‌های پرداخت از جذابیت‌های بیشتری برای سرمایه‌گذاری برخوردار شوند. برای دسته‌بندی برترین شرکت‌ها بابت سرمایه‌گذاری بررسی ۲ عامل: (۱) پروفایل تراکنشی شرکت‌ها (مبلغ تراکنش‌ها) و (۲) سهم کارمزد از مجموع درآمدهای شرکت (شارژ/ فروش پین و…) بسیار ضروری و در انتخاب بهترین شرکت‌ها راهگشا خواهد بود.
مهدی خجسته – مدیر سرمایه گذاری و امور شرکت های گروه فن آوران هوشمند بهسازان فردا
