سناریوی سیمان در ۱۴۰۲

به گزارش بورس امروز، صنعت سیمان، صنعتی مهم در اقتصاد کشور به شمار می‌آید؛ اما با چالش‌های بسیاری روبه‌رو است. به طور کلی سه‌ریسک اساسی همواره این صنعت را تهدید می‌کند. اولین ریسک در حوزه انرژی و قطعی مداوم برق یا گاز در فصول مختلف است.

سال گذشته در تابستان، قطعی برق و در زمستان قطعی گاز را شاهد بودیم که سبب کاهش بسزایی از تولید سیمان در کشور شد. دومین ریسک، تغییر نرخ ارز و تورم ناشی از آن است؛ این مسئله باعث شده سرمایه در گردش شرکت‌ها دچار مشکلات جدی شده و عدم اطمینان دائمی را به بازار این محصول تزریق کند.

این موضوع بر روی شرکت‌هایی که زیرمجموعه نهادها هستند و معمولا ۱۰۰درصد سود خود را تقسیم می‌کنند تاثیر بیشتری گذارده و موجب کاهش و گاها قطع سرمایه در گردش این شرکت‌ها شود. برای حل مسائل این بازار در زیر به بخشی از مشکلات ثابت این حوزه می‌پردازیم.

فرسودگی صنعت سیمان مانعی برای جذب سرمایه‌گذار

چالش جدی دیگری که شرکت‌های سیمانی با آن روبرو هستند، عدم‌بازسازی و نوسازی خطوط تولید، توسعه و روزآوری آنها است. این موارد سبب شده صنعت سیمان چندان مورد استقبال سرمایه‌گذاران قرار نگیرد و در نهایت منجر به، عدم‌جذب سرمایه‌گذار شود. زمانی که واحدهای تولیدی مستهلک می‌‌‌شوند، خطوط تولید باید جایگزین و بازسازی و نوسازی شوند. اما با توجه به رشد نرخ ارز، هزینه نوسازی و بازسازی بالا رفته است و شرکت‌ها نمی‌‌‌توانند خطوط تولید خود را بهبود بخشند.

انتصاب‌های کوتاه‌مدت سامان از صنعت گرفته

ساختار مدیریتی صنعت ایران، در اکثر بخش‌ها و از جمله سیمان زودگذر است. مدیریت‌ها کوتاه مدت است و این امر باعث می‌شود که نگاه مدیران منتصب کوتاه‌مدت باشد؛ چرا که صاحب منصب می‌‌‌داند مدت کوتاهی در این سمت بر مسند می‌نشیند و نیازی به تلاش و جد جهدی و پی‌ریزی برنامه بلند مدت نمی‌بیند. این نوع نگاه سامان را از صنعت می‌گیرد. همین امر منجر به ادامه زنجیروار مشکلات می‌شود، و از مدیری به مدیر دیگر منتقل می‌شود.

آفت سیمان ؛ نبود کیفیت مواد اولیه

تامین مواد اولیه باکیفیت از دیگر مشکلات همیشگی این صنعت است. البته شرکت‌های سیمانی از لحاظ تامین مواد مستقیم با مشکل مواجه نیستند؛ اما چالش حال حاضر آنها کیفیت این مواد است. به‌‌‌عنوان مثال شرکت‌های سیمانی از آجر نسوز برای کوره‌‌‌های خود استفاده می‌کنند. این امر منجر به پایین آمدن کیفیت مواد می‌شود. زمانی که شرکت‌ها از مواد غیراستاندارد استفاده می‌کنند مطمئنا سریع‌‌‌تر دچار استهلاک نیز خواهند شد.

از دیگر مسائل تامین مواد اولیه، طول زمان تامین آن است. معمولا همه مواد مستقیم موردنیاز شرکت‌ها تامین می‌شود. اما طول دوره آن بسیار طولانی است. در گذشته، پیمودن این مسیر آسان‌تر بود. چرا که اگر صنعتکار قطعه‌‌‌ای نیاز داشت به‌‌‌راحتی با هواپیما و طی دو روز تامین می‌شد. اما در حال حاضر به دلیل شرایط خاص اقتصادی و تحریم‌ها، حداقل ۳۰روز زمان می‌‌‌برد تا قطعه مورد نظر تامین شود.

کمبودهای مذکور موجب شده است تا ظرفیت شرکت‌های تولیدی سیمانی از ۱۰۰درصد به ۷۰درصد کاهش یابد. در این میان باید به نوسان نرخ ارز نیز به عنوان عامل دیگری که سبب افزایش طول زمان تامین قطعات شده است، توجه شود. نوسانات ارزی موجب شده، مدیران نتوانند تصمیم‌گیری درستی داشته باشند؛ زیرا نمی‌‌‌دانند امروز قطعه موردنیاز خود را خریداری کنند یا فردا؛ با دلار نیما باید تهیه کند یا با دلار آزاد؟ قیمت دلار افزایش پیدا می‌کند یا کاهش می‌یابد؟ تمامی این موارد موجب تنش میان مدیران ارشد شده است؛ در نتیجه تامین مواد به تاخیر افتاده است که موجب افت تولیدات می‌شود.

چشم‌انداز عرضه و تقاضای سیمان در ۱۴۰۲

در حال حاضر با توجه به ورود به فصل گرما و بالا رفتن ساخت و سازها تقاضا در صنعت سیمان بالا می‌رود. در فروردین‌ماه نیز عمده واحدهای صنعتی نیمه‌تعطیل هستند؛ در نتیجه عرضه کاهش پیدا می‌کند.

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد مازاد تقاضا بر عرضه خواهیم داشت. با توجه به اینکه برای سرمایه‌گذاری در صنعت سیمان حدود ۳ تا ۴هزار میلیارد تومان سرمایه نیاز است هنوز کسی در این صنعت برای سرمایه‌گذاری ورود نکرده است. چراکه هیچ سرمایه‌گذاری حاضر نیست سرمایه خود را در مجموعه‌ای فرسوده به کار بیاندازد.

از طرفی با رشد نرخ دلار، شرکت‌های سیمانی از نظر سرمایه در گردش با مشکل جدی روبرو شده‌اند.در این میان با توجه به شعار دولت که قصد دارد ساخت‌‌‌وساز مسکن را افزایش دهد قطعا در بخش مسکن تقاضا برای محصولات شرکت‌های سیمانی افزایش خواهد داشت. اما به دلیل مشکلات تولید، شرکت‌های سیمانی نمی‌‌‌توانند خود را با رشد تقاضا همسان کنند که این امر موجب فزونی تقاضا بر عرضه می‌شود.

از سوی دیگر، به نظر می‌رسد شرکت‌های سیمانی از گذشته درس آموخته‌اند و در سال آینده با اینکه موجودی انبار دارند، چوب حراج به موجودی خود نمی‌زنند و محصولات خود را به فروش نمی‌رسانند. این امر نشان می‌دهد که قطعا در سال جدید حتی اگر در اردیبهشت و خرداد با کمبود برق مواجه باشیم، با افزایش نرخ سیمان مواجه خواهیم بود.