زمان خرید و فروش سهام را از ربات‌ها بپرسید

به گزارش روند بورس امروز، در این همایش میثم رضایی پژوهشگر ارشد اقتصاد و مدرس دانشگاه، مسعود نوربخش تحلیل‌گر ارشد صنایع و مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری وبورس و همچنین امیرمهدی میرشاه‌ولد تحلیل‌گر ارشد بازار سرمایه و مدرس دانشگاه به سخنرانی پرداختند.

میثم رضایی پژوهشگر ارشد اقتصاد و مدرس دانشگاه

۵۶ سال حقوق یک کارمند برای خرید خانه در تهران

آقای توماس پیکتی در کتاب سرمایه در قرن ۲۱ به بحث شکاف طبقاتی در جهان پرداخته است. موضوعی که در کشورمان نیز بسیار دیده می‌شود. کتاب نشان می‌دهد که داریم به دغدغه کارل مارکس باز می‌گردیم و بحث شکاف طبقاتی. در دنیا رشد سرمایه بیشتر از رشد اقتصادی و رشد دستمزد است. سرمایه‌داران و روزبه‌روز سرمایه‌دار تر می‌شوند که البته این بد نیست اما قشر متوسط که عمده تقاضای جامعه را دارند روز به روز قدرت خرید خودشان را از دست می‌دهند. مثال پیکتی این است که ۸۳ نفر در دنیا سرمایه‌ای به اندازه ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون نفر دارند. به عنوان مثال در ایران کسی که در منطقه دو خانه‌ای دارد سالانه و حتی در زمان رکود هم سرمایه‌اش رشد می‌کند. این در حالی است که شاید رشد اقتصادی ما در سال ۱۰ درصد هم نباشد.

ایشان راهکاری داده و بحث مالیات را مطرح کرده است. اگر بخواهیم این مورد را به کشور خودمان تعمیم دهیم به بحث مسکن در کشورمان می‌رسیم. مسکن به عنوان محرک اصلی صنعت و بخشی بزرگی از شرکت‌های بورسی شناخته می‌شود و معضل مسکن گریبان‌گیر آن‌ها نیز شده است.

میزان قدرت خرید یک کارمند برای خرید مسکن عددی شده است که به شدت قدرت خرید را کاهش می‌دهد. این کاهش تقاضا در مسکن اثر قابل توجهی بر صنایع و شرکت‌هایی که در بورس هستند خواهد گذاشت. این را به عنوان یک زنگ خطر و هشدار می‌توان در نظر گرفت. بحرانی که در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ در آمریکا شروع شد در بخش مسکن بود.

در ایران هم بخش مسکن عدد قابل توجهی از نقدینگی را به خودش اختصاص داده است. این سرمایه در بخش مسکن قفل شده و کسی و نمی‌تواند آن‌را نقد کند.

شاخص دسترسی به مسکن و خودرو برای کسانی که از مورد ارث هم بی‌بهره هستند تبدیل به کالایی شده که دستیابی به آن بسیار دور از ذهن شده است.

با توجه به اینکه ۵۱ درصد از حقوق یک فرد به مسکن اختصاص پیدا می‌کند با حقوق ۲میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی که یک کارمند دریافت می‌کند ۵۶ سال طول می‌کشد تا یک واحد ۷۰ متری با متوسط قیمت متری ۱۲ میلیون تومان در تهران خریداری کند.

این در حالی است که بخش مسکن محرک اصلی تقاضا در کشور است و بازارهای مالی نیز متاثر از این مورد است.

اما راهکاری که بسیاری کشورها برای این مورد در نظر دارند معافیت‌های مالیاتی تولید است. بخش بزرگی از مشکلات در این بخش هزینه‌های بالای تولید است. هزینه‌های تمام شده برای تولید کالا در کشورمان بالا است و تقاضا برای کالا با توجه به سطح درآمد عمومی کشور قابل توجه نیست که بخواهد رونق ایجاد کند.

طی سال ۹۳ اقدامات خوبی برای کنترل تورم انجام شد. رونق وجود داشت و تقاضا افزایش پیدا کرده بود. اما سال گذشته و با بحرانی که تورم به وجود آورد تمام این زحمات از بین رفت. پروسه ایجاد تورم دو ماهه است اما کنترل و کاهش تورم نیاز به یک پروسه چند ساله دارد.

چرا روی مسکن به عنوان محرک اصلی شرکت‌های بورسی و صنایع مختلف تاکید داریم؟ به این دلیل که طبق برآوردی که شده ۲۸۰ شغل به صورت مستقیم و غیر مستقیم با مسکن در ارتباط است. بین بازار بورس و بازار مسکن ارتباط خوبی وجود دارد. در دو دوره‌ای که بازار مسکن رونق گرفته است بازار بورس نیز رونق گرفته است. طی سال ۹۲ که رونق مسکن را داشتیم بورس هم رونق گرفت. سال گذشته هم به این شکل رونق مسکن سبب افزایش رونق در بورس شد. متاسفانه این روزها سیگنال‌های خوبی از بازار مسکن و صنعت ما به دست نمی‌آید.

در بخش نفت نیز پیش بینی شده که در سال ۲۰۲۰ به واسطه افزایش تقاضا قیمت نفت به بالا ۱۰۰ دلار برسد. تولید نفت ایران به عنوان منبع اصلی تامین کننده ارز کشور بعد از اتفاقاتی که در آبان سال گذشته رخ داد روند کاهشی داشته است. مجموع فروش ایران تا پایان ژوئن سال گذشته بیش از ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه بوده که در حال حاضر این عدد به ۳۵۰ هزار بشکه رسیده است.

در بخش طلا نیز قیمت قیمت در دی ماه سال گذشته با هر انس ۱۲۸۳ دلار به فروش می‌رسید. پیش‌بینی ما برای شش ماهه نخست امسال افزایش این رقم بود که طی این مدت به ۱۴۰۰ دلار هم رسید. افرادی که در این بخش فعال هستند به گوش باشند که با توجه به علائمی که می‌بینیم افزایش قیمت طلا در بازارهای جهانی را شاهد خواهیم بود.

مسعود نوربخش تحلیل‌گر ارشد صنایع و مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری وبورس

افزایش نرخ ارز، زیان آور برای خودروسازان

چشم‌انداز چهار صنعت اصلی بورس موردی است که باید به آن توجه کرد. صنعت بانک، پتروشیمی و فلزات و صنعت خودرو از جمله صنایع مهم در بازار سرمایه هستند.

در مورد صنعت بانک چهار مساله حساس وجود دارد که در مورد آن‌ها صحبت شده است. اما در مورد زیر مجموعه بانک‌ها، افزایش سرمایه، اثر جهش ارزی بر فعالیت بانک‌ها و اثر تحریم و مذاکره روی این صنعت باید صحبت کرد.

بانک‌ها ملزم شده‌اند که از بنگاه‌داری خارج شوند و زیرمجموعه‌های خود را به فروش برسانند. تا به امروز درصدی از این اقدامات انجام شده است. تا به امروز فروش ۴۴ درصد از دارایی بانک‌ها محقق شده است. طبیعتا این موضوع روی سهام بانک‌ها اثرگذار بوده است.

افزایش سرمایه بانک‌ها نیز موردی است که دولت چندسالی است به فکر آن افتاده است. این افزایش سرمایه به خاطر وضعیت مالی بانک‌ها وشرایطی که در آن بودند خیلی حساس شده بود. در حال حاضر شورای نگهبان مصوبه‌ای را تایید کرده که اجازه می‌دهد بانک‌ها افزایش سرمایه را از محل مازاد تجدید ارزیابی را انجام دهند.

دو قانون در این بخش تصویب شده است. قانون اول مربوط به شرکت‌های زیان‌ده است که بانک‌های صادرات و تجارت از آن استفاده کرده‌اند. قانون دوم مربوط به شرکت‌های دیگری است و قانون سعی کرده این موضوع را به صنایع دیگر هم تعمیم دهد. به عنوان مثال سال گذشته حقوق صاحبان سهام بانک تجارت ۴ هزار میلیارد تومان منفی بوده اما بعد از افزایش سرمایه ۱۶ هزار میلیارد تومان حقوق صاحبان سهامش مثبت شده است. این نشان می‌دهد که شایعاتی که در مورد ورشکستگی بانک‌ها گفته می‌شد صرفا یک مساله حسابداری بوده است.

رشد نرخ ارز و دارایی‌های ارزی طبیعتا روی صنعت بانکی تاثیرگذار است. ما در مسائل بانکی می‌توانیم در چند مورد این بخش ارزی را در صورت‌حساب های مالی شرکت‌ها ببینیم. ممکن است به صورت موجودی نقدی ارزی و همچنین مطالبات نقدی باشد. یا ممکن است دارایی‌های خارج از کشور باشد. مثل شعبی که در خارج ایجاد کرده‌اند.

از سوی بانک مرکزی برای بانک‌ها در استفاده از قیمت ارز محدودیت ایجاد شده است. با وجود اینکه بانک‌ها می‌توانند ارز خود را در سامانه نیما عرضه کنند اما بانک مرکزی گفته که دارایی‌هایی ارزی که هنوز در قالب ارز هستند نباید با نرخ بیش از ۷۵۰۰ تومان تسعیر شود. این باعث می‌شود که دارایی‌های ارزی بانک‌ها در صورت‌های مالی کمتر از میزان واقعی دیده شود.

بعد از بانک‌ها صنعت پتروشیمی و پالایشی بسیار اهمیت دارد. در پالایشگاه‌ها  نوسان قیمت نفت، تحریم‌ها موضوع بسیار مهمی هستند. برای پالایشگاه‌ها بحث برخورد نظامی هم آن‌ها را آسیب‌پذیر می‌کند و دچار زیان می‌شود. در خصوص نوسانات ارزی و تاثیر آن بر پالایشگاه‌ها هم باید گفت که در حال حاضر ارز پالایشگاه‌ها بر اساس  سامانه نیما محاسبه می‌شود. اما در حال حاضر سامانه نیما مانند بازارهای دیگر قفل نبوده و رشد داشته است. اگر سامانه نیما با همین میزان نرخ ثبات پیدا کند ما انتظار یک پله رشد را در شش ماه آینده برای صنعت پالایشی، نفتی و فلزات داریم.

صنعت پتروشیمی هم وابسته به نفت است و مانند صنایع پالایشی از نوسانات ارزی و تحریم‌ها و موارد این چنینی آسیب‌پذیر هستند. تحریم‌ها از سه محل روی پتروشیمی اثرگذار است. یکی کاهش صادرات است. دومی افزایش هزینه صادرات است که کاهش سود را به همراه دارد. سوم هم عدم بازگشت پول است. عدم بازگشت ارز و نگه‌داشتن آن در خارج به اقتصاد ضربه می‌زند و باعث افزایش قیمت ارز می‌شود. ضمن اینکه طرح‌های توسعه‌ای شرکت‌ها را با مشکل مواجه می‌کند.

صنعت فولاد هم کاملا مشابه پتروشیمی رفتار می‌کند. نوسان نرخ ارز و نوسان قیمت جهانی فولاد و بحث اثر تحریم‌ها بر صادرات فولاد مواردی است که بر صنعت فولاد اثرگذار است. این‌ موارد صنعت فولاد را در شش ماه  آینده با چالش مواجه می‌کند. بحث نوسانات نرخ نفت نیز روی صنعت فولاد بسیار اثرگذار است.

صنعت خودرو هم جزو صنایع با اهمیت است که برعکس صنایع قبلی که از رشد قیمت ارز سود برده‌اند، این صنعت متضرر شده است. این صنعت از افزایش نرخ ارز تاثیر منفی می‌گیرد. در این صنعت به‌خاطر تحریم‌ها کاهش تولید را همواره داشته‌ایم. حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی باعث افزایش هزینه‌های این شرکت‌ها و کاهش سودآوری آن‌ها شده است. موردی که این شرکت‌ها را در حال حاضر مورد توجه قرار داده بحث تجدید دارایی‌های آن‌ها است.

امیرمهدی میرشاه‌ولد تحلیل‌گر ارشد بازار سرمایه و مدرس دانشگاه

جهان به سمت استفاده از ربات در معاملات بورس رفته است

در گذشته معاملات به صورت حضوری انجام می‌شد. موردی که باعث می‌شد تا بسیاری که از تالار بورس دور بودند نتوانند سهام مورد نظرشان را خریداری کنند. در ادامه معاملات به صورت تلفنی انجام می‌شد. افرادی در بورس حضور داشتند و با استفاده از یوزر پسووردی که فرد درخواست کننده سهام در اختیار آن‌ها قرار می‌داد اقدام به خرید و فروش سهام می‌کردند.

با ورود اینترنت بسیاری از مشکلات حل شد و معاملات به‌صورت اینترنتی انجام شد. فردی پشت کامپیوتر و نت برای فرد متقاضی خرید و فروش را انجام می‌دهد.

اما در حال حاضر بورس به سمت ماشینی‌تر شدن حرکت می‌کند. یعنی ربات‌ها و برنامه‌هایی طراحی شده‌اند که با استفاده تکنیک هوش مصنوعی به جای آد‌م‌ها معامله و پردازش می‌کنند.

یعنی شما به آن دستوراتی می‌دهید که با توجه به تحلیل‌های تکنیکال به شما می‌گوید که در حال حاضر زمان مناسبی برای فروش یا خرید سهام است یا خیر.

ما دستورات را به ربات می‌دهیم و ربات‌ها خیلی سریع برای ما معامله می‌کنند. آینده بازار به سمت استفاده از الگوریتم می‌رود.

چند سالی است که بخش عمده معاملات سهام در کشورهای پیشرفته با الگوریتم انجام می‌شود. در سال ۲۰۰۴ در یک سمت معاملات بورس در آمریکا انسانی حضور نداشته و معاملات با ربات‌ها انجام شده است. در حال حاضر این عدد در کشورهای مثل آمریکا و کانادا بسیار بیشتر شده و به بیش از ۷۳ درصد رسیده است.

ما با شناسایی نیاز بازار نرم‌افزاری را طراحی کرده‌ایم که می‌تواند با استفاده از الگوریتم‌ها کار انسان را بسیار سریع‌تر و دقیق‌تر انجام دهد. ما اسم این نرم‌افزار را چشم هوشمند رصد بازار سرمایه گذاشته‌ایم. آینده معاملات و بورس به سمت استفاده از الگوریتم حرکت می‌کند.

با این نرم افزار شما به راحتی می‌توانید تعداد معاملاتی که حقیقی‌ها و حقوقی‌ها برای یک سهم انجام داده‌اند را مشاهده‌ کنید. همچنین اینکه حجم نقدینگی بالا وارد کدام سهم شده است. با این روش شما می‌توانید تصمیم بگیرید که کدام سهم را باید بفروش برسانید یا وقت مناسبی برای خرید یک سهم خاص است.