سرگیجه بنگاهها در پیچ و خم تامین مالی
به گزارش بورس امروز؛ موضوع تامین مالی بنگاهها همواره به‌عنوان یکی از مسائل کلیدی کسب‌وکارها مطرح بوده و هست. طی سال‌های اخیر، شرایط تورمی و فشار نقدینگی به بنگاهها از یک‌سو و منفی بودن نرخ بهره حقیقی و افزایش هزینه سرمایه در ساختار مالی شرکت‌ها از سوی دیگر باعث تشدید بسیاری از پیچیدگی‌‌‌های مرتبط با […]
به گزارش بورس امروز؛ موضوع تامین مالی بنگاهها همواره به‌عنوان یکی از مسائل کلیدی کسب‌وکارها مطرح بوده و هست. طی سال‌های اخیر، شرایط تورمی و فشار نقدینگی به بنگاهها از یک‌سو و منفی بودن نرخ بهره حقیقی و افزایش هزینه سرمایه در ساختار مالی شرکت‌ها از سوی دیگر باعث تشدید بسیاری از پیچیدگی‌‌‌های مرتبط با تامین مالی شده است. بنابراین وجود محدودیت‌ها لزوم توجه به روش‌های نوین و ایجاد تنوع عملیاتی در ابزارهای تامین مالی بنگاهها را طی گذر زمان مضاعف کرده است.
همچنین از طرفی وقتی صحبت از تامین مالی در بازار سرمایه باشد، در بیشتر موارد بنگاه‌‌‌های بزرگ، شفاف و دارای صورت‌های مالی حسابرسی‌شده یا پذیرفته‌شده در یکی از بازارهای بورس و فرابورس مخاطب اصلی خواهند بود. در این میان با توجه به موقعیت تامین مالی شرکت‌ها در روش‌هایی نظیر انتشار انواع اوراق مالی اسلامی به‌خصوص اوراق مرابحه و اجاره که طی یک‌سال اخیر بسیار توسعه پیدا کرده است، شرکت‌های سهامی خاص و غیر‌بورسی نیز می‌‌‌توانند از این روش‌ها بهره‌مند شوند. به‌عنوان مثال، شرکت‌های صنعتی و معدنی طی ۶ماه ابتدایی سال ۱۴۰۱ تقریبا به اندازه ۱۲ماه سال ۱۴۰۰ نسبت به انتشار اوراق اجاره و مرابحه اقدام کرده‌‌‌اند که این امر از توسعه استفاده از ابزارهای تامین مالی در بازار سرمایه حکایت دارد.
در سال ۱۴۰۱ نرخ تامین مالی پیرو افزایش نرخ ارز و تورم موجود در کشور به شدت افزایش یافت. به تبع این معضل تولیدات در کشور نیز با روند کندی مواجه گردید و واردات را توجیه پذیر کرد. صادرات به خارج هم روند رو به افزایشی پیدا کرد و بنگاه ها با عرضه کم محصولات و به طور کلی مشکل فروش مواجه شده بودند و این امکان که ظرفیت بیشتری را به تولید اختصاص دهند فراهم گردیده بود . در نتیجه بنگاه ها به سرمایه در گردش بیشتری احتیاج داشتند اما نرخ تامین مالی و سیاست های اتخاذ شده از سمت بانک مرکزی موجب شد که بنگاه ها شرایط احراز وام و اخذ تسهیلات را به سختی به دست بیاورند و در تامین مالی خود با مشکلات عمده و جدی روبه رو شوند. حال با توجه به شرایط فعلی بازار به نظر نمی رسد که تغییر خاصی در نرخ تامین مالی بازار سرمایه و بازار پول ایجاد شود.
- بنگاه ها و مصائب تسهیلات
مواجه بنگاه ها با شرایط اخذ تسهیلات و تامین مالی از بورس نیز معضل دیگری است. برای بهبود وضعیت بازار، باید در ابتدا تدابیری اتخاذ شود که نرخ تامین مالی بنگاه ها کاهش پیدا کند. تسهیل در شرایط اخذ تسهیلات یکی از مهم ترین مسائلی است که باید به آن توجه شود. اکثر بنگاه ها دارایی هایی را تحت تملک خود دارند که برای شرکت های تامین کننده ی مالی در بازار سرمایه به دلیل نقد شوندگی پایین سودمند نیستند. به طور مثال اگر به عنوان یک بانک از بنگاهی دارایی در قالب وثیقه درخواست شود درآینده در صورت عدم پرداخت تسهیلات بردارایی مشخص، مانند زمین ، تجهیزات صنعتی و … نمی توان مدیریت های لازم جهت کسب سود را اعمال کرد. در بخش خصوصی این امکان وجود دارد که بر روی دارایی کسب سود صورت گیرد اما بنگاه های تامین مالی مانند بانک ها و صندوق ها امکان مدیریت فعالیت اقتصادی تولیدی را ندارند به همین دلیل هماهنگی لازم برای تامین مالی بنگاه هابه سختی به وجود می آید.
اشخاصی که دارای سهام، ملک و… که قابل توجیه برای بانک ها هستند احتیاجی به تسهیلات ندارند در اصل این ضرورت برای افرادی است که دارایی مازادی ندارند و حداکثر استفاده از دارایی های خود را داشته اند. بنابراین در مواردی مشکل تامین مالی وجود دارد که امکان وثیقه گذاری مناسب از دارایی های وجود ندارد و الزام مراوده با بنگاه هایی به وجود می آید که تامین کنندگان مالی، تضمین ارائه نمایند. در پروسه تامین مالی بسیاری از بنگاه ها امکان استفاده از فرصت های مالی را ندارند و با کم تر از ظرفیت ممکن خود فعالیت می کنند. تازمانی که بانک ها و یا صندوق های بازنشستگی و … امکان بنگاه داری نداشته باشند چکونه می توان منابع بخش خصوصی و یا بنگاه ها را مدیریت کرد .
البته لازم به ذکر است که اتفاق بسیار مثبتی طی دوسال اخیر در بازار سرمایه رخ داده که آن هم امکان تامین مالی در ارقام متوسط، کوچک و حتی خرد در بورس اوراق و بهادار است، به طوری که تا پیش از عملیاتی شدن ابزار تامین مالی جمعی و همچنین شروع به کار صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی، عمده روش‌های بازار سرمایه محدود به ارقام بزرگ برای بسیاری از شرکت‌های بزرگ بود، ولی با توسعه نهادها و ابزارهای نوین در فرابورس، امکان تامین مالی شرکت‌های کوچک و متوسط نیز از طریق «کرادفاندینگ» در سطح چند صدمیلیون تومان و چند میلیارد تومان فراهم شده است. علاوه بر این، امکان تامین مالی مبتنی بر مشارکت از طریق صندوق‌های خصوصی در ارقام چند ده‌میلیارد تومان نیز فراهم و عملیاتی شده است.
