شفافیت فروش؛ سهم “خودرو” از بورس

به گزارش بورس امروز؛ عرضه خودرو در بورس کالا را از چند جنبه می توان مورد بررسی قرار داد: نخست قیمت خودرو در بازار آزاد را می توان مورد محاسبه قرار داد. موضوع دوم به نحوه ی استقبال مشتریان از خودور باز می گردد. و در نهایت باید به تاثیر عرضه خودرو در بورس  کالا بر بازار اوراق بهادار اشاره کرد.

شفافیت در معاملات به عنوان مهم ترین ویژگی بورس کالا منجر شده است تا قیمت خودرو در بورس کالا از  روند کاهشی برخوردار باشد.

در گذشته وزارت صمت چند شیوه را به عنوان عرضه خودرو به خودرو سازان ابلاغ نموده بود. شیوه ی اول به ثبت نام خودرو در سایت های خودرو سازان باز می گشت که سرعت در ثبت نام و نهایی کردن آن منجر به خریداری خودرو می شد. اما به مرور با مشخص شدن ضعف های این طرح در پی عدم شفافیت و ناعادلانه بودن،  شیوه ی دوم فروش خودرو به صورت قرعه کشی مطرح و به اجرا گذاشته شد. این مدل عرضه و فروش خودرو از سوی خودروساز با شانس همراه بود تا قرعه به نام تعداد معدودی از اکثریتی متقاضیان خرید خودرو بیافتد.

در حال حاضر در بورس کالا،‌ خرید خودرو در بستری شفاف و در شرایط یکسان صورت می پذیرد. شکل گیری رقابت در بورس کالا، خودرو سازان و سهامداران را منتفع ساخته است و این امر به وضوح در سهام خودرو سازان حاضر در بازار سرمایه قابل رویت است.

لازم به یادآوریست که بازار سرمایه در بازه زمانی بین  سال های  ۱۳۹۹ و  ۱۴۰۰ با رشد صعودی همراه بود؛ اما این رشد مجدد روند  نزولی به خود گرفت. از این روی بازار سرمایه به دنبال رهیافتی برای رشد مجدد خود بود. افزایش قیمت دلار امکان ورود خودرو به بورس کالا را فراهم ساخت. در پی این اقدام ارزش سهام خودروسازان افزایش یافت؛ به گونه ای که در پی مثبت شدن گروه خودرویی ها، بازار سرمایه نیز مثبت شد و مخاطبان  بیشتری را جذب کرد .

در پی تاثیر مستقیم قیمت های تعیین شده در بورس کالا بر قیمت خودروی بازار آزاد، شاهد متعادل شدن قیمت خودرو در بازار آزاد بودیم. در گذشته میزان عرضه و مدل های عرضه موازی با یکدیگر نبودند؛ به گونه ای که فاصله ی زیادی بین بازار آزاد و انواع فرم های عرضه خودرو اعم از قرعه کشی و ثبت نامی به وجود آمده بود. اما با عرضه ی خودرو در بورس کالا، نوع دیگری از عرضه خودرو شکل گرفت و موجب شد تا با شکل گیری میانگین قیمتی مناسب تری در قیمت خودرو، طرفین  معامله منتفع گردند.

در این میان برخورداری از بازار خودرویی با قیمت پایین و مناسب نیازمند تداوم و افزایش عرضه از سوی خودرو سازان است. به عنوان مثال در سه هفته نخست عرضه خودروی شاهین حداقل ۴  هزار دستگاه و در عرضه ی دوم ۸ هزار  و در عرضه سوم ۱۳ هزار  خودرو به طور متناوب در بورس کالا صورت گرفت. فروش ۱۳ هزار دستگاه خودروی شاهین در هفته ی سوم، شامل عرضه ۴ هزار دستگاه خودروی شاهین بود که از این تعداد دستگاه از خودروی مزبور ۵۲۸ خودرو مورد معامله قرار گرفت و مابقی با قیمت گذاری به صورت مچینگ، با قیمت پایه مورد معامله قرار گرفتند. بر این اساس استمرار و تداوم عرضه خودرو در بورس کالا مطمئنا با ایجاد تعادل، قیمت های منصفانه تری را برای خودرو رقم خواهد زد.

در این  میان باید تاثیر پذیری قیمت خودرو در بازار آزاد از نرخ دلار و میزان عرضه و تقاضا را مورد اشاره قرار داد. با توجه به تقاضای سالانه یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاهی خودرو، تنها‌ تولید سالانه ی خودرو  از یک میلیون صد دستگاه برخوردار است. کمبود  ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو سبب شکل گیری نگاه سرمایه گذاری و بازار ثانویه برای این کالا شده است.

بر این اساس تا زمان برقراری عدم برابری عرضه و تقاضا، هر عرضه از سوی تولید کننده که نیاز بازار داخلی را پوشش ندهد، منجر به شکل گیری فاصله ی قیمتی بین تولید کننده خودرو با بازار آزاد خواهد شد. در این میان قیمت دلار نیز به عنوان پارامتر اثرگذار در قیمت این کالا،‌ نیز بر شتاب روند افزایش قیمت خودرو در هنگام افزایش نرخ ارز می افزاید.

تعیین قیمت مناسب برای خودرو مستلزم برقراری تعادل بین عرضه و تقاضا است  که این امر نیز در کوتاه مدت میسر نیست و تحقق آن  نیازمند سرمایه گذاری های بلندمدت و واردات خودرو است.

اما برای شکل گیری یک تعادل قیمتی مناسب در کوتاه مدت عرضه خودرو در بورس کالا بهترین گزینه است. ضمن آنکه تا پیش از عرضه خودرو در بورس کالا ، نوع تصمیم گیری متولیان سبب ایجاد زیان انباشته در صنعت خودروی کشور شده بود.

با توجه به بازار دو هزار میلیارد تومانی خودرو ، عدم مدیریت کارآمدی در این صنعت زیان انباشته خودروساز را افزایش خواهد داد.