بدهی یک بانک به بانک مرکزی معادل مجموع بدهی ۱۸ بانک

به گزارش بورس امروز ، کافی است یکی دو بانک ناتراز در کشور فعال باشند تا همه زحمات دولت در بروز و ظهور آثار کنترل کسری بودجه بر کاهش نرخ تورم از بین برود. دولت سیزدهم از ابتدای آغاز به کار خود بر کنترل کسری بودجه تاکید کرد و تلاش های فراوانی برای حل آن به کار بست. اما همه این زحمات از سوی چند بانک ناتراز با اضافه برداشت از منابع بانک مرکزی خنثی می شود.

برخی بانک ها و موسسات اعتباری که در اواخر دهه ۸۰ و در دهه ۹۰ مجوز فعالیت گرفتند، به دلایل متعددی از جمله ترکیب سهامداری، عدم اهمیت سهامدار، سیاست های نامناسب پولی در دهه ۹۰ و همچنین ضعف نهاد نظارتی بانک مرکزی، با ناترازی های شدید مواجه شدند و همین مساله موجب افزایش شدید بدهی این بانک ها به بانک مرکزی شد. این بانک های ناتراز میراث به جا مانده از دهه ۹۰ برای دولت سیزدهم است و دولت سیزدهم در صورتی می تواند اقتصاد ایران را به سمت تورم های پایین و ثبات هدایت کند که این بانک های ناتراز را تعیین تکلیف کند.

* رشد ۲ برابری بدهی بانک آینده به بانک مرکزی در ۳ ماه

یکی از این بانک های بسیار ناتراز بانک آینده است. براساس صورت مالی ۹ ماهه سال ۱۴۰۱ بانک آینده که در کدال منتشر شده است، بدهی این بانک به کل شبکه بانکی (اعم از بانک ها و بانک مرکزی) از ۲۴ هزار ۷۶۰ میلیارد تومان در پایان سال ۱۴۰۰ به ۷۱ هزار و ۲۸۲ میلیارد تومان در پایان آذر ماه امسال رسیده است. بررسی ها نشان می دهد ۴۴ هزار و ۴۹۰ میلیارد تومان از این بدهی های بانک آینده، بدهی به بانک مرکزی است. البته از این رقم، خالص بدهی بانک آینده به بانک مرکزی ۳۶ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان است.

نکته اینجاست که بدهی بانک آینده به بانک مرکزی تا شهریور ماه سال ۱۴۰۱ معادل ۲۱ هزار و ۴۵۳ میلیارد تومان بوده اما در طول فصل پاییز بیش از ۱۰۷ درصد افزایش یافته است.

بررسی ها نشان می دهد بدهی بانک آینده به بانک مرکزی معادل مجموع کل بدهی ۱۸ بانک کشور به بانک مرکزی است.

علاوه بر این بانک، موسسه اعتباری نور از بدهکاران قدیمی بانک مرکزی است. این موسسه حدود ۶۲ هزار میلیارد تومان به بانک مرکزی بدهکار است و عمده این بدهی ناشی از اضافه برداشت از منابع بانک مرکزی بوده است. بخش عمده این بدهی در سال های گذشته ایجاد شده است.

* ورود گردشگری به جمع بدهکاران در پاییز

بانک گردشگری ازجمله بانک هایی است که به تازگی به جمع بدهکاران بانک مرکزی پیوسته است. براساس صورت های مالی بانک گردشگری، بدهی این بانک به بانک مرکزی تا شهریور ماه امسال فقط ۱۵۲ میلیارد تومان بود اما به یکباره از مهر ماه اضافه برداشت این بانک روند صعودی گرفت به طوری که در پایان آذر ماه میزان بدهی این بانک به بانک مرکزی به رقم ۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان رسید. به این رقم ۲۸۰ میلیارد تومان سود و جریمه هم اضافه شده است.

* مهار رشد بدهی بانک سرمایه به بانک مرکزی

دیگر بدهکار بزرگ بانک مرکزی، بانک سرمایه است. این بانک با اصل بدهی ۱۴ هزار و ۴۳۰ میلیارد تومانی و سود و جریمه ۱۹ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومانی، در مجموع ۳۴ هزار و ۳۳۰ میلیارد تومان به بانک مرکزی بدهی دارد اما با اقدامات کنترلی بر روی ترازنامه بانک سرمایه، بدهی این بانک به بانک مرکزی در سال ۱۴۰۱ رشد اندکی داشته است. براساس صورت های مالی بانک سرمایه، اصل بدهی این بانک به بانک مرکزی در پایان سال ۱۴۰۰ معادل ۱۳ هزار و ۶۸۵ میلیارد تومان بوده و در ۹ ماهه امسال اصل بدهی این بانک به بانک مرکزی فقط ۷۴۵ میلیارد تومان رشد داشته است.

* کاهش  بدهی دو بانک و یک موسسه اعتباری به بانک مرکزی

البته در این میان بدهی برخی بانک ها به بانک مرکزی کاهش هم داشته است. به عنوان مثال اصل و فرع بدهی بانک دی از ۸۲۰۰ میلیارد تومان در پایان مهر ماه سال ۱۴۰۱ به ۵ هزار و ۳۹۰ میلیارد تومان در آذر ماه کاهش یافته است. همچنین اصل و فرع بدهی بانک ملی به بانک مرکزی از ۱۵ هزار و ۸۳۳ میلیارد تومان در مهر ماه امسال با ۸ هزار و ۵۳ میلیارد تومان کاهش به ۷ هزار و ۷۸۰ میلیارد تومان در آذر ماه رسیده است. ضمن اینکه اصل و فرع بدهی موسسه اعتباری ملل از ۱۳ هزار و ۱۲۲ میلیارد تومان در مهر ماه به ۸ هزار و ۷۲۰ میلیارد تومان در آذر ماه کاهش یافته است.

* بدهی صفر و نزدیک به صفر ۱۰ بانک

به گزارش فارس، براساس آخرین آمارها، اصل بدهی بانک های قرض الحسنه رسالت، قرض الحسنه مهر ایران، شهر و سینا معادل صفر است. البته برخی از این بانک ها به دلیل تسهیلات دریافتی یا اضافه برداشت بدهی اندکی به بانک مرکزی دارند اما اصل بدهی آنها صفر است.

همچنین بانک هایی که کمتر از هزار میلیارد تومان به بانک مرکزی بدهکارند شامل بانک اقتصاد نوین با ۱۹۰ میلیارد تومان، کارآفرین با ۷۰ میلیارد تومان سامان با ۲۵۰ میلیارد تومان، پست بانک با ۲۱۰ میلیارد تومان توسعه صادرات با ۶۵۰ میلیارد تومان و بانک صنعت و معدن با ۲۸۴ میلیارد تومان کمترین بدهی را به بانک مرکزی دارند.

همانطور که فرزین رئیس کل بانک مرکزی در ابتدای آغاز به کار در این سمت از تعیین تکلیف بانک های ناتراز خبر داده و گفته بود: «چند بانک ناتراز داریم که برای کشور مشکل ایجاد کرده‌اند و ما حتماً این بانک‌ها را تعیین تکلیف خواهیم کرد.»

دولت سیزدهم در حوزه بودجه عمومی سعی زیادی در کاهش کسری بودجه داشته است و حتی تلاش کرد از تنخواه بودجه کمتر استفاده کند. از طرف دیگر بانک مرکزی سیاست کنترل مقداری ترازنامه بانک ها را در دستور کار قرار داد به طوری که رشد خلق پول بسیاری از بانک ها کاهش قابل توجهی داشت. اما تجربه یک یک سال اجرای سیاست کنترل مقداری ترازنامه نشان می دهد این سیاست موجب تغییر بسیاری از بانک ها شده اما تغییری در رفتار چند بانک بسیار ناتراز رخ نداده است.

رفتار این بانک ها و موسسات اعتباری ناتراز نشان می دهد بانک مرکزی هر چه زودتر باید به تعیین تکلیف این بانک های ناتراز ورود کند چرا که ناترازی آنها موجب رشد پایه پولی و نقدینگی می شود و این مساله زمینه را برای افزایش قیمت کالاها و خدمات شده و موجب خنثی شدن سیاست های دولت و بانک مرکزی در زمینه مهار تورم می شود.