قلب بومی سازی صنایع ایران کجاست؟
به گزارش بورس امروز؛ هدف‌گذاری و پیش‌بینی چشم‌انداز تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سال ۱۴۰۴، حاکی از توسعه سرمایه‌گذاری‌ها در این صنعت و نقش‌آفرینی پررنگ‌تر صنعت فولاد در اقتصاد ایران است. از طرفی کاهش ذخیره‌های روباز و افزایش عمق، هزینه‌های استخراج به یکی از مشکلات عمده به خصوص در دوره تحریم تبدیل شده است […]
به گزارش بورس امروز؛ هدف‌گذاری و پیش‌بینی چشم‌انداز تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سال ۱۴۰۴، حاکی از توسعه سرمایه‌گذاری‌ها در این صنعت و نقش‌آفرینی پررنگ‌تر صنعت فولاد در اقتصاد ایران است. از طرفی کاهش ذخیره‌های روباز و افزایش عمق، هزینه‌های استخراج به یکی از مشکلات عمده به خصوص در دوره تحریم تبدیل شده است و از آنجایی‌که طبق اکتشافات جدید، ذخایر بزرگ سنگ‌آهن غالبا در عمق بیش از ۲۵۰ تا ۳۰۰ متر قرار گرفته‌اند، ضرورت دارد از هم‌اکنون راهکارهای کارشناسانه و عملیاتی خاص برای استفاده بهینه از منابع و ظرفیت‌های موجود و همچنین بهره‌برداری از منابع عمیق در آینده مورد توجه قرار گیرد.
در سال‌های اخیر کاهش شرکت‌های اکتشافی به ویژه شرکت‌های متخصص در اکتشافات زیرسطحی به دنبال کاهش نقدینگی و سرمایه‌گذاری در بخش معدن، باعث افت محسوس روند کشف معادن جدید شده است که این امر تنها مرتبط به سنگ‌آهن نیست بلکه در مورد تمامی معادن صدق می‌کند و مستلزم توجه از سوی نهادهای بالادستی است. در سال‌های اخیر و با کاهش ورود ماشین‌آلات نو و جدید، معضل ماشین‌آلات فرسوده معدنی نیز باعث محدودیت‌هایی در عرصه استخراج شده است و در صورت تداوم، مشکلاتی عدیده‌ای را در آینده نزدیک برای معادن کشور در پی خواهد داشت. بر همین اساس مسئولان ذی‌ربط باید در زمینه تسهیل واردات ماشین‌آلات معدنی، تمهیدات لازم را بیندیشند.
- پیکان گهر زمین بر بومی سازی
شرکت سنگ آهن گهرزمین واقع در ۵۰کیلومتری سیرجان در سال‌های اخیر، با افزایش آمار تولید سنگ‌آهن دانه‌بندی و کنسانتره سنگ‌آهن، یکی از نقش‌آفرینان مهم در تامین این ماده اساسی در صنعت فولاد کشور بوده است و در حال حاضر نیز در زمره شرکت‌های بزرگ معدنی کشور قرار دارد. این شرکت بهره‌برداری از بزرگ‌ترین معدن روباز سنگ‌آهن خاورمیانه را که امروز ذخیره زمین‌شناسی آن حدود ۶۴۹ میلیون تن تخمین زده می‌شود، مهمترین رسالت خود می‌داند و با جذب سرمایه‌گذاری در جهت تکمیل زنجیره تولید و افزایش استخراج اقتصادی از ذخایر معدنی کشور حرکت می‌کند.
بخش بومی سازی شرکت گهر زمین از سال ۹۵ در راستای مباحث اقتصاد مقاومتی با همکاری تیم های متالوژی و مکانیک و مشاوران مجرب تاسیس شد.
وارداتی بودن محصول بسیاری از محصولات استراتژیک و مصرفی مانند قطعات کاربید تنگستن استات مخصوص آسیاب غلتکی فشار بالا و تحریم کشور،خسارات بسیار سنگینی برای اکثر شرکت های معدنی به دنبال داشت. از این رو برای نخستین بار شرکت گهرزمین سیرجان بومی سازی این محصول را آغاز و پس از انجام کارهای مهندسی معکوس، طراحی و ساخت این قطعه و رصد ۶ ماهه بر روی آن توانست پاسخگوی نیازهای صنایع داخلی باشد و برخی شرکت های معدنی هم‌اینک در حال استفاده از آن هستند.
اما گهر زمین فقط به این بخش اکتفا نکرد و ساخت توسعه پروژه‌های بومی سازی قطعات وسیع تر شد و در مراحل بعدی سراغ ساخت تایر یا رول‌های آسیاب رفت. این رول‌ها استوانه های فولادی به وزن ۱۰ تن هستند و روی آن هشت هزار قطعه استات ۱۷۴ قطعه اچ پلاک نصب می شود و تنها ۶ کشور توان تولید این قطعه را در جهان دارند. شرکت گهر زمین با پذیرش ریسک تیم مهندسی، خود را برای ساخت این قطعه فعال کرد و کار ایده طراحی، آنالیز و مهندسی معکوس را انجام داد تا وارد مرحله ساخت و بومی سازی آن شد. در نهایت تلاش‌ها در این زمینه نیز جواب داد و هر دو رول ابتدایی بومی شده آسیاب ها از مرداد ماه امسال روی خط تولید فناوری کنستانتره گهرزمین درحال فعالیت هستند که عملکرد و رفتار سایشی آن بسیار مطلوب و قابل رقابت با نمونه های خارجی است.
جلوگیری از خروج ۲ میلیون یورو در سال با بومی سازی رول‌های آسیاب
شایان ذکر است که نیاز سالانه شرکت گهرزمین با ساخت این قطعه در داخل کشور، ۲ میلیون یورو از خروج ارز کشور جلوگیری می کند و اگر شرکت های معدنی همتراز ازجمله گل گهر و فولاد سیرجان ایرانیان و سنگان به سمت استفاده از ساخت داخل این قطعه بروند ۱۸ میلیون یورو از خروج ارز جلوگیری می شود.
- کارکرد ۴ برابری لوله‌های ضد سایش ایرانی نسبت به نمونه خارجی آن
پروژه های دیگری نیز در قلب این بومی‌سازی در حال انجام است. از جمله می‌توان به بومی سازی لوله های انتقال ضد سایش اشاره کرد. تخریب و سایش بسیاری از خطوط انتقال در حال حاضر در دستور کار شرکت گهرزمین قرار گرفته اند. لوله های کامپزیت روسی بهترین نمونه این لوله ها با ۵۰۰ ساعت کارکرد در داخل ایران هستند اما با ورود گهر زمین به بومی سازی این محصول ساخت مدل ایرانی محصول کارکردی چهار برابری نسبت به نمونه های خارجیدارد، و قیمت تمام شده آن بسیار پایین‌تر می‌باشد.
مجموع این فعالیت‌ها در شرگت گهرزمین منجر به دستاوردهای زیادی در زمینه ذخیره بیشتر ارزی و اشتغال‌زایی و به دست آمدن محصولاتی با کیفیت شده است. برای مثال، علاوه بر رفع وابستگی کامل و نیز اشتغال‌زایی برای متخصصان و مهندسان نخبه در حوزه‌های طراحی و مهندسی، تنها در حوزه قطعات در سال ۱۴۰۰، قریب به ۲۰ میلیون یورو جلوگیری از خروج سالیانه ارز در سطح شرکت را در برداشته است. همچنین در حوزه بهره‌وری در سال گذشته نیز با انجام پروژه تعمیرات اساسی تجهیزات خطوط تولید، از عدم‌النفع شرکت به میزان بیش از ۸۳۰میلیارد تومان جلوگیری کرده است. از مهمترین پروژه‌های دانش‌محور و فناورانه بومی‌سازی گهرزمین که برای اولین بار در کشور اجرا می‌شوند، می‌توان به مواردی دیگری مانند طراحی، ساخت، نصب و راه‌اندازی ماشین پیچیده انباشت و برداشت ترکیبی کارخانه گندله‌سازی، طراحی و ساخت گیربکس سنگین آسیاب «HPGR»، تعمیرات اساسی بدنه آسیاب‌های گلوله‌ای (بال‌میل) خطوط کنسانتره و طراحی و ساخت لوله‌های ضدسایش انتقال اسلاری با عمر عملکردی بسیار بالا اشاره کرد.
- چشم‌انداز گهرزمین
این شرکت عملیات اجرایی چهار ابرپروژه فولادی را در مرداد ماه سال جاری آغاز کرد. احداث دو واحد مگامدول آهن‌اسفنجی به ظرفیت سه میلیون و ۴۰۰ هزار تن ، احداث کارخانه ذوب و ریخته‌گری به ظرفیت سه میلیون تن در سال ، احداث کارخانه نورد گرم (فولاد آلیاژی) به ظرفیت سه میلیون تن در سال و احداث دو واحد نیروگاه سیکل ترکیبی به ظرفیت هر کدام ۵۰۰ مگاوات عمده این ابرپروژه‌های فولادی است.
