گزارش‌های مالی؛ صورت بی نقاب بازار
به گزارش بورس امروز؛ گزارشگری مالی تاثیر زیادی بر بازار سرمایه و نحوه تصمیم‌گیری کاربران آن دارد. این گزارش‌ها به عنوان یک منبع مهم اطلاعاتی قابل اتکا برای استفاده‌کنندگان به شمار می‌روند. هرچه کیفیت گزارشگری مالی بالاتر و روشن‌تر باشد پیش‌بینی بهتری از جریان‌های نقدی آتی شرکت از سوی سرمایه‌گذاران و سایر استفاده‌کنندگان از صورت‌های مالی […]
به گزارش بورس امروز؛ گزارشگری مالی تاثیر زیادی بر بازار سرمایه و نحوه تصمیم‌گیری کاربران آن دارد. این گزارش‌ها به عنوان یک منبع مهم اطلاعاتی قابل اتکا برای استفاده‌کنندگان به شمار می‌روند. هرچه کیفیت گزارشگری مالی بالاتر و روشن‌تر باشد پیش‌بینی بهتری از جریان‌های نقدی آتی شرکت از سوی سرمایه‌گذاران و سایر استفاده‌کنندگان از صورت‌های مالی صورت می پذیرد. مشارکت‌کنندگان بازار سرمایه به‌طور معمول از اطلاعات مالی به همراه سایر اطلاعات موجود برای انجام یک قضاوت (برای مثال دربارۀ احتمال ریسک ورشکستگی یا شکاف بین یک نتیجه و یک پیش‌بینی)، یا یک تصمیم‌گیری (برای مثال در کجا و چه مبلغی سرمایه‌گذاری شود) استفاده می‌کنند. بر این اساس کیفیت بالای اطلاعات گزارشگری مالی در بازارهای سرمایه باید به قضاوت‌ها و تصمیمات با کیفیت‌تری منجر شود. بحران‌های اقتصادی، رشد و پیشرفت در الزامات افشا و دیگر عوامل باعث تمرکز بیش از حد در گزارشگری مالی شده است. همچنین، افزایش رسوایی‌های حسابداری در جهان در اوایل قرن ۲۱، ضعف در کیفیت گزارشگری مالی را بیشتر نشان داد.
بدون شک کیفیت گزارشگری مالی و افزایش آن مورد علاقۀ همۀ استفاده‌کنندگان شامل سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان، مشتریان، عرضه‌کنندگان، کارمندان، دولت و جامعه است. بر این اساس وزن‌های مختلفی به ویژگی‌های کیفیت گزارشگری مالی داده می شود. اگرچه ممکن است حسابرسان و تهیه‌کنندگان به اهمیت بالقوه‌ای که استفاده‌کنندگان به ویژگی‌های کیفیت گزارشگری مالی می‌دهند، توجه نکنند.
با توجه به اهمیت کیفیت و شفافیت این گزارش ها به عنوان یکی از مهم ترین منایع تصمیم گیری بازار سرمایه، در بیشتر موارد ارائه گزارش با نقص های زیادی همراه است. گاه به گزارش هایی بر می‌خوریم که کلی و سطحی به درخواست های شفاف سازی سازمان بورس جواب داده شده است. برای ارائه گزارش مالی رعایت چهارچوب تعیین شده و آموزش متناسب به مسئولین در هر کشوری امری ضروری است. عدم شفافیت گزارش های مالی می‌تواند از دلایل زیادی از جمله هزینه‌های سیاسی، فشار بازار سرمایه و اجتناب مالیاتی برخوردار باشد. اما برخی از شرکت‌ها با مشخصات اقتصادی خاص، گاه بیش از سایرین مشمول قوانین سختی می شوند که از سوی دولت یا سایر گروه‌های قانون‌گذار وضع و بر آنها تحمیل می شود. با توجه به هزینه های بالای این قوانین بر شرکت ها، این شرکت ها برای فرار از عواقب اقتصادی این قوانین، انگیزۀ بیشتری برای استفاده از گزارشگری در راستای کاهش خروج منافع از شرکت خواهند داشت و رویه‌های حسابداری را به‌گونه‌ای تغییر خواهند داد که این مهم حاصل شود. همچنین گاه برخی از مدیران برای تحقق پیش‌بینی‌های سود و یا دریافت پاداش بر اساس عملکردشان در بازار سهام، انگیزۀ بیشتری برای اقدامات دستکاری‌کنندۀ سود دارند و بر کیفیت گزارشگری مالی تأثیر می‌گذارند.
سومین شرط علّی که از نظر اهل فن تقریباً برای تمامی شرکت‌ها قابل بحث است، اجتناب مالیاتی است که بهترین انگیزه برای تأثیرگذاری بر کیفیت گزارشگری مالی است. افزون بر این عوامل، معامله با اشخاص وابسته، شرایط قراردادهای وام، انگیزۀ پاداش مدیران، رقابت در بازار و عدم‌تقارن اطلاعاتی نیز بر کیفیت گزارشگری مالی مؤثر هستند. راهبردهای ارائه شده برای کیفیت گزارشگری مالی، با توجه به شرایط علّی یادشده در بستر استانداردهای حسابداری ایران، قوانین و الزامات بورس، فرهنگ عمومی کشور و مراحل چرخۀ عمر شرکت به‌عنوان شرایط زمینه‌ای و عوامل کلان اقتصادی، نظام راهبری شرکتی، پیچیدگی محیط، پیچیدگی حسابداری به‌عنوان شرایط مداخله‌گر متولد می‌شوند.
اهل فن معتقدند با متأثرشدن از شرایط زمینه‌ای و مداخله‌گر از قبیل پیاده‌سازی سازوکارهای نظام راهبری شرکتی بر اساس شرایط بازار سرمایۀ ایران و واقف‌بودن بر عوامل کلان اقتصادی غالب بر کشور می‌توان از راهبردهایی برای کیفیت بیشتر گزارشگری مالی بهره برد.
این راهبردها شامل استقرار نظام کنترل داخلی اثربخش، استقرار سیستم مناسب برای بهای تمام‌شدۀ محصولات، استفاده از زبان گزارشگری مالی توسعه‌پذیر، گزارشگری مالی میان‌دوره‌ای، اعمال محافظه‌کاری حسابداری، به‌کارگیری مدیران با توانایی و استعداد بالا و درنهایت توجه به سرمایۀ فکری سازمان و افشای آن است. افزایش کیفیت گزارشگری مالی پیامدهای مثبتی هم در داخل شرکت، در بازار سرمایه دارد.
همچنین در کل اقتصاد می تواند منجر به کاهش تجدید ارائۀ صورت‌های مالی، کاهش اطلاعات محرمانه، کاهش هزینه‌های تأمین مالی، کاهش عدم‌تقارن اطلاعاتی، کاهش مدیریت سود و تقلب، کاهش هزینۀ حقوق صاحبان سهام، افزایش کارایی بازار و افزایش اعتماد عمومی به گزارشگری مالی و بازار سرمایه شود. پس توصیه می‌شود برای نفوذ شفافیت بیشتر در بازار و توسعه اعتماد سازی، قبل از هرچیز پایه این اعتماد سازی یعنی گزارش های مالی را تحکیم و تقویت کرد تا شبکه بازار از راه علمی و درست رشد یابد؛ درواقع اینگونه راه برای دور زدن برای یک عده بسته خواهد شد.
