مافیای خودرو پنهان شده در تفکر دولت

به گزارش بورس امروز، اواسط هفته گذشته خبر رفتن عادل پیرمحمدی از ساپکو پس از تجربه همکاری با سه مدیرعامل و انتصاب وی به سمت قائم مقامی مدیر عامل ایران خودرو در امور خاص و پیگیری های ویژه با واکنش ها و گمانه زنی های زیادی همراه شد.ابتدا اول خبر عزل وی منتشر شد.سپس انتصاب وی به سمت مدیر دفتر چین ایران خودرو در صدر اخبار مرتبط قرار گرفت.ولی در نهایت پیرمحمدی،قائم مقام خطیبی شد.

در این میان گذشته از چرایی این موضوع،برخی مسائل دیگر را دلیل این جابجایی عنوان می کردند.ولی با این حال به نظر می رسد که ریشه این تغییرات را باید در جلسه استیضاح ۱۰ آبان ماه وزیر صمت جست و جو کرد.یکی از ایراداتی که نمایندگان معترض به وی وارد کرده بودند،عدم اصلاح زنجیره تامین با خودروسازان بود.جایی که به زعم برخی سرمنشاء فساد و لابی است.

به این معنی که قطعه سازان با در اختیارداشتن توان تعطیلی خطوط تولید ،آنچه که می خواهند را به خودروساز دیکته می کنند.به باور این بخش از منتقدان این قطعه سازان هستند که تعیین می کنند کدام قطعه باید مورد استفاده قرار بگیرد.یا اینکه آنها تلاش می کنند تا با نفوذ در هیات مدیره خودروسازان و نشاندن فرد مورد نظر بر کرسی های آن،دست بالا را داشته باشند اهداف خود را از این طریق پیش ببرند.در واقع اگر لابی یا توصیه و تاکیدی مبنی بر استفاده از قطعه یا قطعه ساز خاصی اگر باشد توسط همین افراد صورت می گیرد.

البته این نوع اتهامات همیشه وجود داشته است و تا به حال هیچ یک از منتقدان سند یا مدرک دال بر صحت ادعای خود رو نکرده اند. یعنی همیشه از مافیای خودروسازی صحبت شده است اما فقط صحبت شده است.حتی برخی براین باور هستند که استفاده از این کلمه به بهانه ای برای توجیه حال و روز صنعت خودروسازی کشور بدل شده است.ولی با تمام این احوال به نظر می رسد که وزیر صمت بعد از عبور از استیضاح در صدد است که این مساله را حل کرده و به ترمیم ارتباط زنجیره تامین و تولید کننده بپردازد.بسیاری معتقد هستند که رفتن پیرمحمدی از ساپکو نیز به همین منظور بوده است.یعنی مدیرعامل ایران خودرو با توجه به سابقه ،تجربه و آشنایی کامل مدیرعامل سابق ساپکو،قصد دارد که از وی در پشبرد امور مهم تر استفاده کند.

اما پرسش این است که آیا با تعطیلی و انحلال ساپکو و سازه گستر،مافیای صنعت خودروسازی کشور برای همیشه از بین خواهد رفت؟آیا آنها در این دو شرکت لانه کرده بودند؟آیا ترمیم رابطه زنجیره تامین و خودروساز با انحلال این دو شرکت انجام خواهد شد؟هر چند طی سال های اخیر هر دو شرکت مذکور بنا به اقتضای روزگار به جای پرداختن به کارهای مرتبط با طراحی مهندسی به فعالیت بازرگانی مشغول شده بودند،با این حال اینکه صرفا توقع داشته باشیم با فروریختن ارکان این شرکت،این رابطه ترمیم خواهد شد،خیال باطلی است.

در واقع این کار مثل این می ماند که یک شی باارزش را در غرب گم کرده باشیم و به دلیل اینکه در شرق نور وجود دارد،در آن جا به دنبالش باشیم.به بیان ساده اگر قرار باشد رابطه ای ترمیم و مسیر حرکت به درستی و روشنی،شفاف شود، باید دید که چه اتفاق و چه دلایلی منجر به شکل گیری و بروز این وضعیت شده است.یعنی باید به دنبال علل و عواملی بود که بر خلاف بسیاری از کشورهای دنیا از هر راه و روشی که استفاده می شود،باز هم یک جای کار صنعت خودروسازی کشور لنگ می زند.

این همان مساله ای است که قبل از اقدام به هر عمل و اجرایی باید به آن پی برد.البته برای این مساله زیاد نیاز به تلاش و کنکاش نیست،بلکه همانگونه که طی سالیان سال کارشناسان و منتقدان بیان کرده اند،در تک تک این موارد جای پای دولت عیان و آشکار است.بنابراین پیش از آنکه بخواهیم با انحلال و ادغام و تغییر مدیر و مسائلی این چنین در پی اصلاح امور باشیم،باید دید که چرا هنوز دولت راهکاری برای کوتاه کردن دست خود از این صنعت پیدا نکرده است.در واقع اگر مافیای هم باشد،زاده اقتصاد دولتی است.ریشه کار را باید در همین موضوع جست و جو کرد.