صادرات اوره منبع اصلی درآمد اوره سازها

به گزارش بورس امروز، اوره یک ترکیب نیتروژن دار است که شامل یک گروه کربونیل متصل به دو گروه آمین است. اوره به صورت کلی به دو گروه طبقه بند ی میگردد. اوره مصنوعی و اوره آزمایشگاهی که اوره مصنوعی قیمتی کمتر از اوره آزمایشگاهی دارا است.

اوره مصنوعی که از آمونیاک مصنوعی و دی اکسید کربن ایجاد می گردد به صورت جامد تولید می شود. نام تجاری اوره کاربامید است. اوره به صورت طبیعی هنگام تجزیه پروتئین با اسیدهای آمینه و آمونیاک تولید می شود. اور که نقش مهمی در متابولیسم ترکیبات حاوی نیتروژن توسط حیوانات دارد، اصلی ترین ماده حاوی نیتروژن در ادرار پستانداران است. این محصول ماده ای جامد و بسیار حل شوند در آب و تقریبا غیر سمی است. از نظر PH نیز نه اسیدی و نه قلیایی است. اوره ماده اولیه مهمی برای صنایع شیمیایی بوده و به شکل بلور یا گلوله های جامد در می آید که قبل از به جوش آمدن تجزیه می گردد.

اوره هم در کشاورزی، هم در سیستم های اتومبیل بابت کاهش آلاینده های گازهای خروجی حاصل از احتراق موتورهای دیزلی دو گانه سوز و گاز طبیعی و هم در مصارف آزمایشگاهی کاربردهای فراوانی را دارد.

ظرفیت تولید اوره در سال ۲۰۱۸ براساس اعلام سایت (آی اچ اس)، ۲۱۰ میلیون تن، در سال ۲۰۱۹، ۲۱۸ میلیون تن و در سال ۲۰۲۰، ۲۲۲ میلیون تن بوده که پیش بینی می‌شود به دلیل پروژه‌هایی که تا سال ۲۰۳۰ قرار است به طور عمده در کشورهای هند، بنگلادش، نیجریه، مصر، روسیه و ازبکستان انجام شود، ظرفیت تولید تولید اوره تا سال ۲۰۳۰ به ۳۰۱ میلیون تن برسد.

ایران در حال حاضر یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان و صادرکنندگان اوره است. ظرفیت تولید اوره ایران بیش از 5 میلیون و 600 هزار تن در سال است که توسط شرکت های پتروشیمی پردیس، شیراز، کرمانشاه، کود شیمیایی اوره لردگان، خراسان و پتروشیمی رازی تولید می گردد.

طبق گزارشات 9 ماهه که توسط 5 شرکت اوره ساز بورسی در سامانه کدال در سال 1400 منتشر شده است، پتروشیمی پردیس 773 هزار و 507 تن، پتروشیمی شیراز یک میلیون و 188 هزار و 444 تن، کود شیمیایی اوره لردگان 157 هزار و 285 تن، پتروشیمی کرمانشاه 556 هزار و 753تن، پتروشیمی خراسان 469 هزار و 273 تن اوره مصنوعی را تولید کرده اند.

چگونگی تولید اوره

تولید اوره به شکل صنعتی با استفاده از گاز طبیعی و زغال سنگ صورت می گیرد و ایران به دلیل در اختیار داشتن ذخایر عظیم گاز در محدوده جغرافیایی خود، یکی از بهترین بسترها را برای تولید این ماده فراهم نموده است و به دلیل ارزان بودن گاز مصرفی در فرآیند تولید اوره، شرکت های فعال در این حوزه می توانند سوداوری  چشمگیری داشته باشند. در حال حاضر 6 شرکت در ایران به تولید اوره می پردازند و از این تعداد 5 شرکت در بازار سرمایه فعالیت می کنند.

کارخانه های تولید اوره که در بازار سرمایه به فعالیت می پردازند عبارتند از: پتروشیمی پردیس که با سرمایه 6 هزار میلیارد ریال در بازار اول بورس، پتروشیمی شیراز با سرمایه 5 هزار میلیارد و 100 میلیون ریال در بازار اول بورس، کود شیمیائی اوره لردگان با سرمایه 9 هزار میلیارد ریال در بازار پایه زرد فرابورس، صنایع پتروشیمی کرمانشاه با سرمایه 3 هزار میلیارد و 529 میلیون و 200 هزار ریال در بازار اول بورس و شرکت پتروشیمی خراسان نیز با سرمایه 1 هزار میلیارد و 789 میلیون و 912 هزار ریال در بازار دوم بورس به فعالیت مشغول هستند.

سهامداران شرکت های اوره ساز بازار سرمایه

در شرکت پتروشیمی پردیس، گروه گسترش نفت و گاز پارسیان حدود 67 درصد از سهام، بازرگانی پتروشیمی 13 درصد، سرمایه گذاری سپه  و شرکت توسعه و مدیریت سرمایه صبا نیز هر کدام یک درصد از سهام این شرکت را در اختیار دارد.

در شرکت پتروشیمی شیراز نیز سهامداران عبارتند از شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان، شرکت سرمایه گذاری مدبران اقتصاد، شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، شرکت واسط مالی بهمن، شرکت سرمایه گذاری هامون سپاهان و شرکت سرمایه گذاری آتیه صبا که هر کدام به ترتیب دارای 51 درصد، 28 درصد، 5 درصد، 2 درصد و 1 درصد از سهام این شرکت را دارا هستند.

نماد شلرد (کود شیمیائی اوره لردگان) نیز سهامدارانی از جمله گروه پتروشیمی سرمایه گذاری ایرانیان( با 64 درصد)، صندوق سرمایه گذاری خلیج فارس (با 3 درصد)، شرکت مهندسی همپا (با 2 درصد) را شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس ( با 2 درصد) در اختیار دارد.

سهامداران پتروشیمی کرمانشاه نیز شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان که 37 درصد از سهام این شرکت را در اختیار دارد، گروه پتروشیمی سرمایه گذاری ایرانیان که 21 درصد، شرکت واسط مالی بهمن 9 درصد، شرکت مدیریت توسعه صنایع پتروشیمی با 3 درصد، و شرکت های صنایع پتروشیمی خلیج فارس و شرکت سرمایه گذاری فرهنگیان هر کدام تنها حدود یک درصد مالکیت سهام این شرکت را دارا هستند.

سرمایه گذاران پتروشیمی خراسان را نیز شرکت های سرمایه گذاری نفت و گاز پتروشیمی تامین، پترو فرهنگ، گروه گسترش نفت وگاز پارسیان، شرکت سرمایه گذاری آتیه صبا، صندوق بازنشستگی کشوری، سهامی بیمه ایران و پتروشیمی فن آوران تشکیل می دهند که هر کدام به ترتیب 43 درصد، 19 درصد، 13 درصد، 10 درصد، 2 درصد و 1 درصد و 1 درصد از سهام این شرکت را دارا هستند.

شرکت های اوره ساز در بازار سرمایه

شرکت پتروشیمی پردیس در یکماه اردیبهشت سال جاری از فروش محصولات اوره صنعتی و آمونیاک خود 39 هزار میلیارد و 121 میلیون و 324 هزار ریال درآمد کسب نموده است که حدود درصد این درآمد از فروش صادراتی و 30 درصد از فروش داخلی کسب شده است.

شرکت پتروشیمی شیراز نیز در دوره یکماهه اردیبهشت از فروش محصولات خود از قبیل: اوره، آمونیاک، متانول، اسید نیتریک، آرگون، نیترات کشاورزی، نیترات صنعتی، محلول UAN، کود مایع از ته UAN، اوره کشاورزی، اوره صنعتی، و اوره کلوخه، درآمدی معادل با 16 هزار میلیارد و 744 میلیون و 27 هزار ریال درآمد بدست آورده که از کل مبلغ فروش حدود 36 درصد به فروش صادراتی اوره و تعلق دارد.

کود شیمیایی اوره لردگان نیز 17هزار میلیارد و 598 میلیون و 856 هزار ریال در اردیبهشت 1401، درآمد از فروش اوره گرانول و آمونیاک مایع کسب کرده که حدود 90 درصد از کل مبلغ فروش از اوره گرانول صادراتی کسب شده.

صنایع پتروشیمی کرمانشاه نیز در اردیبهشت 1401، درآمدی معادل با 7 هزار میلیارد و 295 میلیون و 598 هزار ریال از اوره و آمونیاک کسب کرده که 58.5 درصد از آن به فروش صادراتی اوره تعلق دارد.

پتروشیمی خراسان  نیز از فروش اوره، آمونیاک، ملامین و کریستال در یکماهه اردیبهشت درآمد 5 هزار میلیارد و 839 میلیون و 635 هزار ریالی کسب که 35 درصد از کل این مبلغ متعلق به فروش صادراتی اوره بوده است.

ریسک های موجود پتروشیمی ها

صنعت اوره سازان در فعالیت خود با ریسک های سیاسی، بازار، عملیاتی، برونسپاری، و انتقال ارز مواجه هستند. ریسک های سیاسی این صنعت شامل تحریم ها، جنگ ها و تنش های منطقه ای، ریسک بازار شامل اعمال نفوذ ذی نفعان بر قیمت گذاری کالاها و سیاست های فروش نوسانات عرضه و تقاضا و رکود در بازار، ریسک عملیاتی که شامل بهره برداری درست و به جا از تجهیزات و ظرفیت تولید، ریسک برون سپاری که مرتبط است با ضعف ها وکاستی های مرتبط با مدیریت زنجیره تامین کالا و ریسک انتقال و تامین ارز که وجود موانع مرتبط با جابه جایی و تامین ارز را شامل می گردد.

• نویسنده : محبوبه مغانی

• منبع خبر : نشریه بورس امروز