دامنه نوسان پویا؛ راهی برای اثربخشی بازار گردانی

به گزارش بورس امروز، شواهد نشان می دهد که هدف سیاستگذاران از درنظر گرفتن دامنه نوسان در بازار، جلوگیری از نوسانات غیرمتعارف ناشی از رفتار سرمایه‌گذاران در بازارهای هیجانی و نیز عدم اعتماد سیاستگذار نسبت به دانش و آگاهی اکثریت فعالان بازار سرمایه بوده است.

محدودیتی که اگرچه در سال‌های قبل و به فراخور جو حاکم بر بازار سرمایه چندین بار تغییر نموده اما کماکان به قوت خود باقی است. از جمله عواملی که سبب انتقاد و در نهایت حذف دامنه نوسان و حجم مبنا گردید این بود که محدودیت دامنه نوسان و حجم مبنا، همواره تبعات منفی عدیده ای را به بازار سرمایه تحمیل کرده است که نتیجه آن تضعیف سطح کارایی بازار سرمایه است. مشکلاتی از قبیل کاهش نقدشوندگی سهام به دلیل ایجاد پدیده صف نشینی که در مواردی چندین روز یا هفته‌ به طول می‌انجامد، واکنش‌های هیجانی و غیرمنطقی نسبت به انتشار اخبار و همچنین عدم امکان کشف قیمت صحیح و به‌هنگام، فراهم شدن کسب بازدهی در نتیجه فعالیتهای بدون ارزش افزوده و مبتنی بر رانت بود.

همچنین جهت دهی به بازار و فراهم شدن امکان دستکاری قیمت به واسطه ایجاد صفوف خرید و فروش، میسر نبودن اجرای تئوری های مالی و اصول علم سرمایه‌گذاری در بازار به طور کامل و عملیاتی مطابق با بازارهای مالی در کشورهای پیشرفته، کاهش کارایی تحلیل‌های بنیادی و تکنیکال به دلیل فراهم نبودن امکان اجرای به موقع تصمیمات سرمایه‌گذاری مبتنی بر تحلیل‌ها از دیگر نمونه های این تبعات منفی هستند.

اما پررنگ‌ترین اثر محدودیت دامنه نوسان و حجم مبنا مشکلاتی است که فراروی عملیات بازارگردانی قرار گرفته و عملا بازار سرمایه را از بازارگردانی اثربخش محروم نموده است.

در واقع عملیات بازارگردانی که هدفش تعمیق و افزایش نقدشوندگی سهام است، به دلیل وجود دامنه نوسان و ایجاد صفوف خرید و فروش، به عملیاتی زیان‌ده برای نهادهای مالی مبدل شده است. در واقع بازارگردان‌ها ناچارند به منظور ایفای تعهدات قانونی خود، اقدام به خرید و فروش سهام در قیمتهای به ترتیب بالاتر و پایین تر از ارزش ذاتی کنند و منافع آن تنها عاید نوسان گیرها خواهد شد.

تبعا با حذف تدریجی حجم مبنا و افزایش دامنه نوسان می توان امیدوار بود که رونق نسبی به عملیات بازارگردانی بازگشته و اثربخشی این صندوق‌ها رفته رفته بهبود یابد. در نتیجه سبب رونق عملیات بازارگردانی ناشران بورسی و غیربورسی خواهد شد. ذکر این نکته نیز ضروری است که با وجود اینکه اقدام سازمان بورس در جهت افزایش تدریجی دامنه نوسان قابل ستایش است، اما متخصصان حوزه مالی پیشنهاد دامنه نوسان پویا را مطرح کرده ‌اند که به باور اینجانب توجه به آن خالی از لطف نخواهد بود. تغییرات پویای دامنه نوسان، به فراخور جو و شرایط حاکم بر بازار و همچنین در موقعیت و رویدادهای خاص برای یک نماد نظیر گشایش مجدد و یا در زمان عرضه اولیه و یا شکل گیری صفوف خرید و فروش، به عنوان رویکردی جایگزین، قابل بررسی توسط دستگاه نظارت است.