صندوقی که متر برای خانه متری نداشت

به گزارش بورس امروز، از جمله کارکردهای صندوق زمین و ساختمان گردآوری و هدایت پس اندازهای خرد و کلان در ساخت پروژه های ساختمانی و یا به عبارتی تامین مالی مورد نیاز برای ساخت یک پروژه ساختمانی، و مشارکت سرمایه گذاران خرد در یک پروژه ساختمانی با هدف بهره مندی سرمایه گذاران خرد از سود ناشی از ساخت و ساز و مصونیت سرمایه گذاران خرد از افزایش قیمت بخش مسکن است. بر این اساس بود که این صندوق ها جهت بهره مندی سرمایه گذاران از سود ناشی از ساخت و ساز و فروش واحدهای ساختمانی پروژه صندوق و حفظ قدرت خرید سرمایه گذار در برابر افزایش قیمت زمین و ساختمان طراحی شدند.

به کارگیری این ابزار مالی در صنعت ساختمان تلاشی بود سازندگان پروژه های ساختمانی به جای استقراض و پرداخت سود، واحدهای سرمایه گذاری صندوق منتشر کنند تا از قدرت تامین سرمایه مورد نیاز برای ساخت پروژه بهره مند گردند.

مزایای این صندوق ها به اندازه ای بود که در بسته سیاست های اقتصادی اعم از کیفیت ساخت و ساز، به کارگیری تکنولوژی های جدید، ظرفیت های مهندسی موجود، محول شدن امور ساخت و ساز پروژه ها به دارندگان صلاحیت حرفه ای، وجود نظارت مستمر واحدهای ساخته شده به واسطه برخوردار بودن از استانداردهای مربوطه لحاظ شد و در سال ۱۳۹۳ دولت برای خروج غیرتورمی از رکود  از آن به عنوان یکی از ابزارهای موثر در تامین مالی بخش ساختمان نام برده بود. بر این اساس بود که  ۴ صندوق زمین و ساختمان راه اندازی شد. صندوق زمین و ساختمان مسکن شمال غرب، صندوق زمین و ساختمان مسکن نارون، صندوق زمین و ساختمان نسیم و صندوق زمین و ساختمان نگین شهری. صندوق زمین و ساختمان نسیم به عنوان اولین صندوق در شهریور ۱۳۹۳ پذیره نویسی شد. خالص ارزش دارایی صندوق زمین و ساختمان نسیم ۴۱۳ میلیارد و ۱۱۰ میلیون و ۸۷۷ هزار و ۸۷ ریال بود که این صندوق با پذیره نویسی ۱۵۰ میلیارد ریالی، ۶ میلیون و ۳۰۰ هزار واحد خود را واگذار کرد.

در اولین پذیره نویسی صندوق زمین و ساختمان بیش از هزار نفر متقاضی وجود داشت که حدود ۹۸ درصد از این متقاضیان شامل اشخاص حقیقی بودند. ایجاد این صندوق ها که تلاشی جهت ایجاد نقطه اشتراک دو بازار سنتی مسکن و بورس بود به واسطه تاثیر پذیری از شرایط رکودی حاکم بر اقتصاد مملکت ما، کاستی هایش نمایان شد. به گونه ای که به رغم راه اندازی ۴ صندوق زمین و ساختمان، این نوع از صندوق ها نتوانست ابزار مالی کارآمدی در بخش ساختمان و مسکن باشد. یکی از چالش های پیش روی سرمایه گذاری در این صندوق ها این بود که سرمایه گذاران این صندوق ها در سود و زیان این صندوق شریک می شدند به گونه ای که با زیان این نوع صندوق فرد سرمایه گذار نیز متحمل این زیان می گردد. همچنین نوسانات نرخ بهره در بازار نیز بر این صندوق ها تأثیرگذار بود.

سرمایه گذاران همچنین نمی توانستند انتظار سود تضمین شده ای را از این صندوق ها داشته باشند و با ضرر ده شدن این صندوق ها سرمایه گذار هم ضرر می دید. بنابراین برای سرمایه گذاری در این صندوق ها به روحیه ای ریسک پذیر احتیاج خواهد بود. وجود ابهام در نحوه اتمام فعالیت صندوق و تسویه با سرمایه‌گذاران، عدم‌تعریف حداقل میزان سرمایه‌گذاری هر سرمایه‌گذار،‌ عدم‌برتری ساختار صندوق زمین‌وساختمان نسبت به بازار سنتی مسکن در زمینه فروش پروژه از دیگر معایب این صندوق ها بود که به کارگیری این ابزار مالی را پس از راه اندازی ۴ صندوق متوقف کرد.