خلأیی به کام واردات

مجید ظهیری، مدیر عامل فراوری ذغال سنگ پرورده طبس/

در ۲ سال اخیر به خصوص چند ماه اخیر، قیمت های جهانی رکوردهای عجیب و غریبی را ثبت نمود که البته جنگ اوکراین و روسیه هم برای ثبت این رکورد بی تأثیر نبوده است. با توجه به اینکه قیمت زغال سنگ در داخل کشور به نوعی به قیمت شمش فولاد وابسته است و همچنین با توجه به اینکه قیمت شمش فولاد خوزستان به نوعی با ابزارهایی قابل کنترل است می توان گفت که قیمت زغال سنگ به نوعی خیلی تحت تاثیر قیمت های جهانی نخواهد بود.

زغالی که در دنیا تولید می شود زغال پرمیوم است وذغال کشور ما از نظر کیفیت کمی پایین تر از زغال پرمیوم است. قیمت کنسانتره زغال سنگ طبق آن چیزی که در بورس کالای ایران بر اساس شمش فولاد خوزستان، قیمت گذاری می شود، قیمت کنسانتره زغال سنگ داخلی برابر با یک سوم قیمت زغال سنگ جهانی معامله خواهد شد.

نرخ شمش به نحوی در کشور ما کنترل می شود که البته این مسئله از دیدگاه مصرف کننده مطلوب و از دیدگاه تولیدکننده نامطلوب خواهد بود. در سال جاری کشور ایران حداقل با تورمی ۳۰ تا ۴۰ درصد همراه خواهد بود که انتظار می رود قیمت شمش نیز حداقل در همین میزان تورم افزایش یابد. با توجه به تغییرات جدیدی که در بورس کالا اتفاق افتاده و مبنای محاسبه شمش در در هر هفته بر اساس فرمول، قیمت ۲ هفته قبل بعلاوه منفی ۳ درصد، تعیین خواهد شد و با توجه به حجم زیاد تولید که بسیار بیشتر از نیاز داخلی می باشد احتمال دارد که قیمت شمش تا حدودی با افت مواجه شود. البته بازار ایران خیلی قابل پیش بینی نخواهد بود و نمیتوان عدد خاصی را برایش در نظر گرفت اما اگر متوسط شاخص های اقتصاد ثابت بماند می توان قیمت ۱۶ تومان یا ۱۷  تومانی را برای شمش فولاد خوزستان متصور شد.

در کشور ما قیمت زغال سنگ هیچ همسانی با قیمت زغال سنگ خرجی ندارد. عموما در کشور ما معدن کاری به صورت سنتی انجام می شود و از آنجایی که نوع ذخایر ما قابلیت مکانیزه کار کردن را ندارند و بیشترین هزینه ها در بخش معدن کاری صرف می گردد که در بخش معدن کاری بیشترین بخش بهای تمام شده به هزینه حقوق و دستمزد اختصاص می یابد، هزینه های تولید بسیار سرسام آور بوده و با قیمت تعیین شده بابت فروش همخوانی زیادی ندارد چراکه هزینه های دستمزد در سال جاری ۵۷  درصد هم افزایش داشته است، بر همین اساس قیمت زغال در ایران با قیمت های جهانی فاصله زیادی را دارد. در نهایتا تمام تلاش شرکت های تولید کننده زغال سنگ حفظ معادن از ایجاد مشکلات می باشد که هزینه در بخش معادن بسیار زیادتر گشته است ولی قیمت زغال به این میزان افزایش نیافته است و با توجه به سیاست های داخلی دورنمایی از سرنوشت قیمت زغال سنگ قابل مشاهده نخواهد بود.

وظیفه شرکت های تولیدی زغال سنگ این است که معادن خود را اهدا کنند ولی زمان حساب کتاب کردن با توجه به هزینه های سرسام آور معدن کاری و پارامترهای اقتصادی معدن، هیچگونه جذابیتی برای گروه معدن کاری جدید این کار نخواهد داشت.

در سال ۱۳۹۷، دولت نرخ زغال سنگ را به نرخ شمش فولاد وابسته کرد که در آن برهه تحولاتی ایجاد شد و اگر این اتفاق نمی افتاد شاید میزان تولید حدود یک سوم از میزان تولید قبل کمتر می شد. اما این هزینه ها برای معدن کاری به هیچ عنوان قابل توجیه نیست و نیاز است که نرخ داخلی کمی دیگر تغییرات داشته باشد چه بسا اگر درصد نرخ زغال سنگ تغییر و یا افزایش نیابد میزان واردات این شرکت ها افزایش یافته و در نتیجه این هزینه ها برای این گروه ها به هیچ عنوان بصرفه نخواهد بود و ایجاد گروه های جدید نیز برای اهدای معدن جذابیتی نخواهد داشت.