چالش‌های بازار سرمایه برای سال آینده
از سال گذشته قابل پیش بینی بود که در سال ۱۴۰۰ با چه چالش های جدی در بازار سرمایه مواجه خواهیم بود؛ نرخ بهره بین بانکی و متعاقب آن میزان تامین مالی مورد نیاز دولت از طریق بازار سرمایه از ابتدای سال جاری به عنوان چالش های مطرح بازار سرمایه در ذهن سهامداران و بازار سرمایه داران بود.
محمد بختیار نصرآبادی مدیرعامل سرمایه گذاری توسعه توکا | با توجه به تحریم های حاکم بر کشور، انتظار می رفت که با تغییر دولت، تصمیم جدیدی در حوزه اقتصادی گرفته نشود و دولت کسری بودجه سال ۱۴۰۰ را مسکوت گذاشته و راه حلی برای آن پیدا نکند؛ نهایتا ساده ترین و در دسترس‌ترین راه که همان انتشار اوراق و بازی با نرخ بهره بین بازار و تامین مالی از بازار سرمایه توسط اوراق است را انتخاب کند.
موضوع دوم بحث لایحه بودجه و موضوع سوم برجام و تعاملات بین المللی بود. بر این اساس بود که سال ۱۴۰۰ با آگاهی از چالش های موجود در بازار سرمایه آغاز شد و بازار سرمایه از انتخابات ریاست جمهوری عبور کرد. با توجه به اهمیت نگاه تیم اقتصادی دولت جدید به بازار سرمایه این موضوع به عنوان اصلی ترین چالش بازار سرمایه از شهریورماه یعنی بعد از استقرار دولت جدید تبدیل شد.
اگرچه بازار سرمایه همچنان در انتظار روشن شدن نتیجه برجام بود و در کنار چالش های موجود سبب شد تا خریداران به راحتی دست به خرید نزنند. در همین راستا نیز چالش هایی در بحث نرخ خوراک و انرژی و … داشتیم. در چنین شرایطی دولت جدید برای کسری بودجه تا جایی که توانست اقدام به انتشار اوراق کرد. این موارد قابل پیش بینی بود و از نیمه سال ۱۴۰۰ نیز اثر خود را بر بازار سرمایه گذاشت.
در شرایطی که تصور می شد بازار در مدار تعادل قرار گرفته است مجدد بازار منفی شد. در ادامه روند بازار سرمایه، در ماه های پایانی سال جنگ بین روسیه و اوکراین چالش دیگری بود که پیش روی بازار سرمایه قرار گرفت. اما اینکه از این پس چه عواملی می تواند بر بازار سرمایه موثر باشد و با چه چالشهایی برای سال آینده مواجه خواهیم بود باید به چند موضوع اشاره کرد.
- اولین موضوع همچنان توافقات برجام است؛ البته نه خود توافق، تعامل اقتصادی که برای بازار سرمایه در ذیل برجام ممکن است اتفاق بیفتد، مهم خواهد بود. چرا که ممکن است در برجام، توافقات اقتصادی منوط شود به مذاکرات بعدی؛ و فقط توافق سیاسی انجام شود. این موضوع تاثیر بسیاری بر بازار سرمایه برای سال آینده خواهد داشت.
- اثرات برجام بر قیمت ارز. با فرض حصول توافق برجام و آزاد شدن منابع دلاری دولت، باید دید که سیاست دولت در این زمینه چه خواهد بود؟ با آزاد سازی این منابع به نظر می رسد که به سمت دلار تک نرخی خواهیم رفت. قیمت دلار تک نرخی در بازار سرمایه بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
- ۳- نرخ های جهانی کامودیتی ها. در سال جاری به دلایل مختلف قیمت های جهانی کامودیتی ها، نرخ های بالایی را تجربه کردند. حال این سوال مطرح می شود که آیا در سال آینده نیز افزایش قیمت جهانی را خواهیم داشت یا اینکه این قیمت ها وارد سیکل منفی خواهند شد؟ این موضوعی است که قطعا مورد توجه تحلیلگران خواهد بود. اگر قبل از شروع سال جدید بین روسیه و اکراین آتش بس اعلام شود، می تواند به عنوان یک عامل بر بازار سرمایه تاثیرگذار باشد. به ویژه اینکه بنظر می رسد که پرونده قیمت انرژی جهانی، حتی بعد از پایان جنگ روسیه هم بسته نشود.
- پوشش هزینه های دولت با توافق یا بدون توافق. به صورت کلی در برخی از صنایع در بازار سرمایه به قیمت های معقولی رسیده ایم. به ویژه سهام بزرگ اثر گذار بر شاخص که از قیمت های معقولی برخوردارند.
و در نهایت فارق از مباحث سیاسی، شاخص چندان جای تغییر زیادی ندارد و بنظر میرسد در حد بسیار کم نوسان داشته باشد. به طور کلی اگر نگاهمان در سال آینده بر ثبات اقتصادی باشد، باید از یک دلار کم نوسان را برای سال آینده برخوردار باشیم.
بر این اساس احتمال می رود که شاخص متعادلی برای سال آینده داشته باشیم؛ شاخصی که بازدهی خیلی بالایی نخواهد داشت مگر در صنایع خاص.
