راهکارهای حمایت از سهامداران در بازار سرمایه

به گزارش بورس امروز، اقبال گسترده مردم در سال۹۸-۹۹ به بازار سرمایه کشورمان منجر به رشد پرشتاب شاخص کل و قیمت بازار سهام قابل معامله در بورس اوراق بهادار تهران گردید. اما در مرداد ماه سال ۱۳۹۹ بازار سرمایه وارد فاز اصلاح و نهایتا ریزش شدید در برخی نمادها شد که طی این مدت، جهت حمایت از سهامداران خرد برخی اقدامات مانند بازارگردانی، انتشاراوراق تبعی سهام، خرید سهام توسط برخی شرکتها تحت عنوان سهام خزانه، خریدهای حمایتی سهامداران عمده، اختیار خرید و فروش در برخی از نمادها، انتشار اوراق اجاره، خریدهای حمایتی صندوق توسعه بازار، انتشار اخبار و اطلاعات با اهمیت توسط شرکتها مانند تجدید ارزیابی، معاملات بلوکی بالاتر از قیمت تابلو توسط سهامداران عمده و… اما متاسفانه در شرایط بی اعتمادی بوجود آمده این راهکارها یا بی اثر و یا کم اثر بر روند بازار بودند.
سوالاتی که مطرح می شود این است که چرا باید حمایت از بازار سرمایه در دستور کار مسوولین سازمان و دولت و سهامداران عمده شرکت ها قرار گیرد؟ سرمایه گذاران با چه اطمینانی سرمایه گذاری می کنند؟

به نظر می رسد یکی از مهمترین شاخص های مدنظر سرمایه گذاران در انتخاب سرمایه گذاری، معیار حمایت از حقوق سهامداران می باشد. از طرف دیگر وجود شاخص حمایت از حقوق سهامداران برای بورس ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا هدف از تشکیل بازار سرمایه جذب سرمایه های اندک به منظور تأمین مالی شرکت ها است و لازمه سرمایه گذاری سهامداران، اعتماد به ساز و کارهای نظارتی بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار جهت حمایت از حقوق آنان می باشد.

حمایت از سرمایه گذار در مقابل ریسک های سرمایه گـذاری مربـوط بـه بـازار اوراق بهادار و اطمینان از جریان عملیات منظم، قاعده¬مند و اتکاپذیر در بازار اوراق بهادار رسالت خطیر قانونگذاران و وظیفه اصـلی نهادهـای ناظر بازارهای سرمایه به شمار می رود. شرکت های پذیرفته شده در بازار همانگونه که می توانند در راستای منافع سهامداران عمل کنند به عنوان ابزاری برای سوء استفاده در جهت منافع شخصی مدیران و افراد ذی نفوذ نیز به کار گرفته می شوند.

از این رو، همواره یکی از چالش های مهم و موضوعات مطرح و یکی از نگرانی های خاص سرمایه گذاران، سوء استفاده سهامداران کنترلی در شرکتهای سهامی عام است. بنابراین، لازم است که از سرمایه گذاران خرد در برابر سوء استفاده مدیران و سهامداران کنترل کننده دارای قدرت، حمایت شود چرا که سهامداران عمده و مدیران به عنوان نمایندگان آن ها، می توانند از قدرت خود برای هدایت ثروت و منافع شرکت به سمت خود، بدون سهیم کردن سایر سرمایه گذاران، استفاده کنند حمایت از سرمایه گذاران یعنی سرمایه گـذار در مقابل هرگونه اقدام گمراه کننده، دستکاری بازار، تقلب و فریبکاری شامل معاملات مبتنی بـر اطلاعـات نهـانی و سوءاستفاده از داراییهای مشتریان، حمایت و محافظت شوند.

در شرایط فعلی با توجه به اینکه ابزارهای حمایتی از بازار سرمایه ناکارآمد بوده اند جهت برگشت اعتماد به بازار و ورود نقدینگی از طرف سرمایه گذار، بنظر متولیان بازار در این ایام که بودجه ۱۴۰۱ در مجلس در حال بررسی است باید از دست درازی دولت به منابع شرکتها جلوگیری کنند و مانع قیمت گذاری دستوری برای محصولات شرکت های بورسی شوند و از ارسال سیگنالهای منفی به بازار مانند تغییر دامنه نوسان خودداری نمایند. بزرگان بازار و افراد تاثیر گذار نگاه و روایت خود را از بازار سرمایه در اذعان عمومی تغییر دهند و رویکرد مثبت داشته باشند. به کررات مشاهده شده حرف و عمل متولیان و فعالان نام آشنای بازار تناقض دارد تنها تزریق نقدینگی در چند روز و چند نماد خاص موجب تغییر روند بازار و برگشت اعتماد فعالان بازار نخواهد شد. بازار سرمایه ما بازار روایت هاست.

به محض رویت نشانه های اعتماد بین فعالان بازار به صورت زنجیره وار این دید مثبت انتقال خواهد یافت و منجر به تغییر روند بازار می گردد و اما برنامه میان مدت برای حمایت از بازار سرمایه:
1-رئیس سازمان بورس عضو شورای پول و اعتبار باشد
2-شورای ثبات مالی تشکیل شود، سیاست هایی که در بازارهای مالی اتخاذ می شود و بر بازارهای دیگر اثر می گذارد در آن شورا سیاستگذاری شود ( بازار بیمه، بازار سرمایه، بازار پول) در واقع تصمیمات هماهنگ گرفته شود
3- پیش بینی سود (EPS) مجددا از طرف شرکت ها به بازار اعلام شود
4-در زمینه فرهنگ سازی و اطلاع رسانی برنامه مشخص و بلند مدت اتخاذ شود، چه در زمان رکود و چه در زمان صعود بازار
5-قواعد ومصوبات سازمان شفاف و قابلیت اندازه گیری داشته باشد مخصوصا در حوزه نظارت
6-از نظرات فعالان واقعی بازار استفاده شود نه افراد سلبریتی
7-قوانین بازدارنده موثر برای ناشرین جهت جلوگیری از تخلفات تدوین و تصویب شود، متاسفانه در این زمینه ضعف قانونگذاری کاملا ملموس است
8-در پست های مدیریتی و حساس سازمان و زیر مجموعه ها افراد متخصص و بازاری و شناخته شده به کار گرفته شود، چنانچه مسوولی در بازار شناخته شده نباشد مسلما هماهنگ کردن نهادها و افراد تاثیرگذار برای همکاری جهت رونق بازار صورت نخواهد پذیرفت.
امیدوارم با صبر و بردباری فعالین عزیز از این برهه سخت بازار سرمایه به سلامت عبور کند