پرتفوی غیربورسی شرکت های سرمایه گذاری زیر ذره بین
افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها تنها روش تامین مالی است که منجر به ورود وجه نقد به شرکت ها نمی شود و فاقد اثر گذاری تامین مالی در شرکت هاست. تنها اثر آن بهبود ساختار سرمایه شرکت ها و ابزاری برای خروج شرکت های زیان ده از مشمولیت ماده ۱۴۱ است.
محرم رزمجویی مدیر سرمایه گذاری شرکت سرمایه گذاری امید| در این میان اعمال این نوع افزایش سرمایه در مورد هلدینگ ها و شرکت های سرمایه گذاری می تواند منجر به شفاف سازی صورت وضعیت دارایی ها شود. به واقع این نوع افزایش سرمایه ناظر به پرتفوی و دارایی های غیر بورسی در شرکت های سرمایه گذاری دارد. طی چندسال گذشته شرکت ها از محل دارایی های مالی خود مبادرت به انجام این نوع افزایش سرمایه نموده اند که می توان از افزایش سرمایه شستا به عنوان بزرگترین و مهمترین افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی ها نام برد.
اعمال این نوع افزایش سرمایه در دوران روند کاهشی بازار سرمایه ارزش روز دارایی های بورسی را با ریسک کاهش ارزش روز و به تبع آن ارزرش خالص دارایی های شرکت مواجه می سازد.
به روز رسانی ارزش سهام در پرتفو شرکت های سرمایه گذاری
محمد جعفرزاده مدیر برنامه ریزی شرکت سرمایه گذاری مدار| شرکت های سرمایه گذاری امکان افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی به واسطه سهام خود را دارند، اما بیشتر برای هلدینگها و شرکتهای سرمایهگذاری بهویژه آنهایی که سابقه بیشتری دارند اغلب شرکتهای زیرمجموعه خود را که به بهای تمامشده پایینی تحت تملک خود درآوردهاند، به عنوان دارایی، مورد تجدید ارزیابی قرار می دهند. بنابراین فرصت بهروزرسانی ارزش سرمایهگذاریها در پرتفوی بورسی و غیربورسی آنها قابلتوجه است.
ضمن اینکه سرمایهگذاریهای بلندمدت در زمره داراییهای استهلاکپذیر قرار ندارد و از این جهت هزینهای به شرکت تحمیل نمیشود.
بر این اساس، شرکتهایی که کمترین P/ NAV را در بازار سهام دارند، مورد توجه قرار می گیرند. این پتانسیل میتواند به شرکتهای فعال در صنایع بانکی، بیمهای، دارویی، خودرویی، پتروشیمی و حتی انبوهسازی کمک شایانی کند.
افزایش سرمایه از محل تجدید شرکتهای سرمایه گذاریها برای سرمایه گذاریهای بلندمدت
جواد مقدم کارشناس بازار سرمایه|افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی عملا یک سود تحقق نیافته است. در حسابداری مفهومی وجود دارد که به موجب آن عنوان می شود که ضمن تکمیل فرایند کسب سود، معامله (فروش) هم صورت گرفته باشد. اما در موضوع تجدید ارزیابی، معاملهای صورت نپذیرفته است.
در حال حاضر کاهش ارزش پول ملی و در نتیجه آن تورم موجب تفاوت ارزش واقعی دارایی ها با ارزش دفتری دارایی ها شده است که این امر موجب کاهش اعتماد سرمایه گذاران به صورت های مالی شده است و سبب شده است تا شفافیت ترازنامه (صورت وضعیت مالی) و سود و زیان مورد تردید قرار گیرد. براین اساس است که شرکتها مبادرت به افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی داراییها می نمایند. البته منع افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی داراییها در دنیا را به راحتی در استانداردهای حسابداری ایران که برگرفته از استانداردهای حسابداری جهانی است می توان مشاهده کرد. بر این اساس است که در قانون بودجه کشور افزایش سرمایه از این محل مجاز شده است. در این میان شرکت هایی که مجاز به افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها هستند عبارتند از:
۱ بانکها، بیمهها و موسسات مالی: بانکها با افزایش سرمایه کفایت سرمایه را بهبود داده و قدرت وام دهی خود را افزایش میدهند. بیمهها نیز با افزایش سرمایه اسمی خود میتوانند قدرت خود را برای افزایش سرمایهگذاری افزایش دهند.
۲ شرکتهایی که دچار بحران مالی هستند و اغلب ورشکسته هستند( مشمول ماده ۱۴۱) شرکتهایی که حتی کاهش سرمایه نمیتواند درمان و چاره ای برای آنها باشد افزایش سرمایه از این محل را انجام میدهند. با این روش ضمن نجات از ورشکستگی، قادر به دریافت وام میشوند.
۳ شرکت هایی با حاشیه سود مطمئن و وضعیت خوب عملیاتی: اینگونه شرکتها که عمدتا قدیمی هستند و سرمایه اسمی کمی دارند به منظور استفاده از ظرفیت بدهی و دریافت تسهیلات مالی بیشتر اقدام به افزایش سرمایه از این محل مینمایند. عموما شرکتهای قدیمی با نرخ دلار کم تری دارایی های خود را در دفاتر شناسایی نمودهاند و به تبع آن هزینه استهلاکی در دفاتر خود شناسایی میکنند که این هزینه به نرخ اسمی بوده است. لذا این موضوع باعث می شود که سود شرکت افزایش یابد و مالیات بیشتری پرداخت شود. بر این اساس به اندازه خروجی منابع از شرکت سرمایه گذاری جدید صورت نمیگیرد و با کاهش توان سرمایهگذاری، افق سرمایه گذاری شرکتها منفی میشود.
– مزایای افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی
افزایش قدرت وامگیری و تقلیل برخی محدودیتهای موجود برای اخذ تسهیلات از بانکها، شفافیت صورتهای مالی (ترازنامه و سود و زیان) و به روز شدن داراییها، افزایش ثروت سهامداران ( در نتیجه خطای روانی سهامداران)، رقیق شدن سهام از جمله مزایای این شیوه از افزایش سرمایه است. همچنین با توجه به بازگویی مناسب نسبت های ROE و ROA، افزایش سرمایه از این محل موجب ارزیابی بهتر هیات مدیره میشود. از سوی دیگر از افزایش اندازه شرکت ( بزرگ شدن Size شرکت) و جلوگیری از تقسیم سود زیاد بین سهامداران در نتیجه افزایش هزینه استهلاک را می توان به عنوان دیگر مزایای این نوع افزایش سرمایه برشمرد.
– معایب افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی
اگرچه در این میان اصلاح ترازنامه (صورت وضعیت مالی) به صورت شکلی و نه محتوایی، عدم ورود نقدینگی به شرکت، عدم تاثیر بر تداوم فعالیت شرکت به عنوان معایب این نوع افزایش سرمایه مطرح هستند. همچنین مدیران در مورد این نوع افزایش سرمایه مقاومت دارند چرا که این افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها عملکرد آنها را بهتر به نمایش می گذارد. افزایش هزینه های استهلاک دارایی های تجدید ارزیابی شده استهلاک پذیر، کاهش سود شرکت و همچنین غیرقابل قبول بودن مالیاتی هزینه های استهلاک دارایی تجدید ارزیابی شده دیگر مواردی است که به عنوان معایب این نوع افزایش سرمایه مطرح است.
– افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها در شرکت های سرمایه گذاری و هلدینگ ها
شرکت های سرمایه گذاری از محل شرکت هایی که سهام مدیریتی ( فرعی و وابسته) دارند می توانند افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی بدهند. اولین نمونه از این تحقق این امر در بازار امسال، شرکت شستا بود که سرمایه خود را با این نوع افزایش سرمایه از ۱۴۲ هزار میلیارد ریال به ۱.۶۳۶ هزار میلیارد ریال رساند. همچنین در شرکت پتروشیمی پارس سرمایه از ۶ هزار میلیارد ریال به ۴۸۳ هزار میلیارد ریال افزایش یافت.
بر این اساس ذکر این نکته ضروریست که این نوع افزایش سرمایه ها منجر به ورود نقدینگی نمیشود. در این راستاست که حسابرسان شرکت ها در گزارش حسابرسی با این مضمون که” گزارش مزبور با هدف اصلاح ساختار مالی از محل تجدید ارزیابی بلند مدت انجام شده است و افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی منجر به ورود وجه نقد نمیشود” به این عدم ورود نقدینگی اشاره میکنند. اما با این حال در شرکت های سرمایهگذاری به دلیل اختصاص بیشترین سهم پرتفوی به وجود سرمایهگذاری های بلند مدت، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی ارزشمندتر است. اما عکس آن نیز وجود دارد. در شرکتی که املاک ارزشمندی وجود دارد افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی نسبت به پرتفوی سرمایه گذاری بلند مدت ارجحیت دارد.
در مورد این موضوع که آیا در حال حاضر افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی میتواند به بازار کمک کند یا خیر باید به این موضوع اشاره کنم که: پول موجودی هوشمند است و به سمتی حرکت میکند که از بیشترین بازدهی و کمترین ریسک برخوردار شود. لذا مدیریت ریسک نسبت به مدیریت بازده در اولویت قرار گرفته است.
بر این اساس افراد در سرمایه گذاری های خود ابتدا ریسک نسبت به بازده مدنظر قرار میدهند. باقی ماندن ابهامات و ریسکها، میزان مشارکت سهامداران حقیقی را در افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی کاهش میدهد و نسبت حقوقیها در سهم ها نسبت به قبل بیشتر میشود. در پایان راهکاری که بتواند اقبال سهامداران را به بازار و مشارکت در افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی را فراهم کند زمانی است که عدم قطعیت سیاستهای اقتصادی در بازار کاهش یابد تا در نهایت احساسات سرمایهگذاران نیز کاهش یابد.
تجدید منهای دارایی فیزیکی
ساجد مدیر صندوق سرمایه گذاری کارگزاری بانک خاورمیانه|
هلدینگ ها به واسطه مالکیت های بالای سهامداری در شرکتها می توانند افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها را در دارایی های مالی خود یعنی در پرتفوی اعمال کنند. در واقع عدم برخورداری از دارایی فیزیکی و املاک در هلدینگ ها مانع از تحقق افزایش سرمایه از محل دارایی های فیزیکی در این گروه از شرکت های بورسی می شود.