با آغاز انقلاب اینترنت های پرسرعت و دیتاهای تلفن همراه ، فینتک به عنوان یکی از کانال های بانکداری الکترونیک محبوبیت بسیار زیادی پیدا کرده است که از اصلیترین دلایل محبوبیت آن، دسترسی مشتریان به اطلاعات مالی از طریق فینتک در سراسر دنیا است.
از جمله کاربران فینتک میتوان به بانکها، مشتریان تجاری بانکها، کسبوکارهای کوچک و مصرفکنندگان هستند. هدف اصلی فینتک کمک به کمپانیها، صاحبان کسبوکار و مشتریهاست تا بتوانند عملکرد مالی خود را با استفاده از نرمافزارها و الگوریتمهای مخصوصی که روی کامپیوترها و تلفنهای همراه قابل استفاده هستند، بهتر مدیریت کنند.
فینتک نیز مانند هر تکنولوژی نوینی دارای معایب و مزایایی بوده که بر روی صنعت بانکداری(مشتریان و سیستم بانکی) تاثیرگذار هستند.
فینتک ها فرآیند کسب و کار بانکی را دچار تغییر نموده، حاشیه سود بانک ها را کاهش داده و سهم قابل توجهی از بازار را تصاحب کرده اند.
تعدادی از محدودههایی که نوآوری فینتک بیشترین تأثیر را روی آنها داشته، عبارتند از ارزهای رمز نگاری شده و پول های دیجیتالی، تکنولوژی بلاک چین، قرارداد های هوشمند ، بانکداری باز ، اینشورتکها ، برنامههای پرداخت قبوض ، RegTech وRobo Advisor
انواع فینتک
فینتک صنایع و کسب و کارهای مختلفی را شامل میشود که عبارتند؛
۱– وام دادن (Lending)
پلتفرمهایى که فرایند این وامهاى دیجیتالى را فراهم مىکنند از صفر تا صد را به صورت الکترونیکى بدون نیاز به هیج گونه حضور فیزیکی انجام میدهند.
۲– اینشورتک (InsureTech)
به همه کسب و کارها و استارتاپهایی که در راستای خدمات بیمهای با استفاده از قابلیتهای فناوری فعالیت میکنند، اینشورتک میگویند. این استارتاپها همه خدمات بیمهای را به صورت الکترونیکی و آنلاین بدون نیاز به حضور فیزیکی افراد انجام میدهند.
۳– خدمات پرداخت (PayTech)
یکی از مهمترین و کاربردیترین زیرمجموعههای فینتک، خدمات پرداختی است. امکاناتی که این سیستمها در اختیار افراد میگذارند بسیار زیاد است مثلا این سیستمها فرآیندهای انتقالات مالی که در گذشته به صورت دستی و سنتی انجام میشد را به شکل الکترونیکی انجام میدهند. همچنین یکی دیگر از کاربردهای آن در خدمات مالی مربوط به خدمات پرداخت تلفنهای همراه است
۴– رگتک (RegTech)
در این حوزه هم مثل دیگر حوزهها وجود قوانین و مقررات جزء ملزومات و اولویتهاست. تمامی استارتاپها و شرکتهای فعال در این حوزه ملزم به رعایت این قوانین و مقررات هستند.رگتکها، علاوه بر کاهش هزینه، به بانکها این امکان را میدهند تا بر نحوه اجرایی قوانین نظارت را داشته باشند.
۵– ارز های رمزنگاری شده (Cryptocurrency)
یکی دیگر از موضوعات جدید و بسیار پر طرفدار در سالهای اخیر در دنیا همین موضوع ارزهای دیجیتال است.اگر بخواهیم به صورت ساده کریپتوکارنسیها را تعریف کنیم باید بگوییم که در واقع همان پول آنلاین و اینترنتی هستند که با استفاده از تکنولوژیهای مختلف رمزنگاری شدهاند و تنها تفاوتی که با پول کنونی دارند این است که جنبه فیزیکی ندارند.
۶– سرمایهگذاری (WealthTech)
در این حوزه مشتریان قادر هستند که از طریق اسمارتفونها بتوانند ابزارهای مالی خودشان را خرید و فروش کنند.
سرمایهگذاری فینتک متاسفانه فعلا در ایران نتوانسته جایگاه اصلی خودش را پیدا کند و فقط یک استارتاپ در این حوزه فعالیت میکنند.
۷– رمیتنس (Remittance)
یکی از معضلاتی که برای افرادی که مهاجرت کردند و یا به هر دلیلی به صورت دائم و یا موقت خارج از ایران هستند این است که بتوانند پول و در آمد خودشان را به داخل کشور منتقل کنند.
مزایای فین تک
حفظ پول و زمان: علاوه بر کاهش هزینه شرکت ها، تمامی افراد نیز میتوانند زمان و هزینه خود را ذخیره کنند.
انعطاف: فینتک به شما این امکان را می دهد تا اطلاعات را ذخیره کنید و داده ها را بررسی کنید. همچنین میتوانید هر زمان و در هر مکانی از آن استفاده کنید.
شفافیت: شرکت ها باید شفافیت و سرعت را در ارائه خدمات فینتک در نظر بگیرند.
سرعت و راحتی: محصولات فین تک معمولاً بهصورت آنلاین عرضه میشوند و بنابراین مصرفکنندگان از دسترسی آسانتر و سریعتر سود میبرند.
انتخاب وسیع: مصرفکنندگان از انتخاب وسیعی از محصولات و خدمات سود میبرند؛ زیرا میتوانند از راه دور و بدون در نظر گرفتن موقعیت مکانی خریداری کنند.
معاملات ارزانتر: شرکتهای فین تک ممکن است نیازی به سرمایه گذاری در زیرساختهای فیزیکی مانند یک شبکه یا شعبه نداشته باشند، بنابراین ممکن است قادر به ارائه پیشنهادهای ارزانتر به مصرفکنندگان باشند.
محصولات شخصیتر: فینتک شرکتها را قادر میسازد تا اطلاعات بیشتری در مورد مشتریان جمعآوری و ذخیره کنند تا آنها بتوانند به مشتریان محصولات یا خدمات شخصیتری را ارائه دهند.
چالشهای فین تک
امنیت: داده هایی که به صورت آنلاین قابل دسترسی اند، میتوانند به راحتی توسط فرد سومی دزدیده شوند. این دزدی ها ممکن است هدفمند باشند و یا حتی به دنبال اطلاعات هویتی افراد باشند. در حقیقت یکی از اولویت های فین تک تامین امنیت است. بنابر این شما می توانید شرکت های جدید را به جای بانک های قدیمی انتخاب کنید. این شرکت ها امنیتی برابر یا حتی بیشتر از روش های بانکداری قبلی فراهم می کنند.
حقوق نامشخص: شرکتهای فین تک ممکن است برای صنایع مالی، جدید به نظر برسند و مدلهای کسب و کار مختلفی را برای فراهمکنندههای سنتی به کار گیرند. این موضوع میتواند تعیین آن که در صورت بروز اشتباه چه کسی مقصر است و یا تعیین آن که حق با کدام طرف است را مشکلتر سازد.
تصمیمگیری ناعاقلانه: اینکه محصولات مالی بلافاصله بهصورت آنلاین و بدون هیچگونه ملاقات چهره به چهرهای خریداری میشوند، ممکن است سبب شود تا مشتریان تصمیمات سریع و بیاطلاع را آسانتر اخذ کنند.
خطرات مبتنی بر فناوری: محصولات مالی که بهصورت آنلاین خریداری شدهاند ممکن است شما را در معرض خطرات مبتنی بر تکنولوژی قرار دهند. به عنوان مثال، اطلاعات شخصی شما میتواند مورد استفاده قرار گیرد یا شما میتوانید قربانی جرائم اینترنتی شوید.
محرومیت بعضی از افراد: در حالی که تکنولوژی، انتخاب و دسترسی بیشتری را به مصرفکنندگان ارائه میدهد، میتواند کسانی را که نمیدانند چگونه از اینترنت یا دستگاههایی مانند رایانهها، تلفنهای هوشمند و تبلت استفاده کنند، از استفاده از آن محروم نماید.