شورایی برای رقابت صفر در خودروسازان

به گزارش بورس امروز، در همین راستا با توجه به وجود تمرکز شدید در بازار خودرو و به دنبال مصاحبه تلویزیونی رئیس جمهور وقت در بهمن ماه سال ۱۳۹۱، شورای رقابت به عنوان نهاد مسئول قیمت گذاری خودرو معرفی گردید. در نتیجه کارگروهی با عنوان کارگروه خودرو در مرکز ملی رقابت تشکیل شد. این کارگروه در سال های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ مسئولیت انجام مطالعات و ارائه نظرات کارشناسی در خصوص موضوعات مرتبط با بازار خودروی داخلی را برعهده داشت.

خودروهای تولید داخل عمدتا توسط دوخودروساز بزرگ یعنی ایران خودرو و سایپا ساخته و عرضه می شوند و با وجود اینکه سهام این دو شرکت در بورس مبادله می شود اما سهامداران خرد تأثیری در سیاست های این دو خودروساز نداشته و سهام مدیریتی آنها همچنان در دست دولت است. شورای رقابت نیز برای تعیین قیمت خودرو از سه عامل تورم، قیمت ارز و کلینیک خودرو استفاده می کند.

خوروسازان مجازند تا هر سه ماه قیمت محصولات خود را افزایش دهند. قیمت خودروهای ساخت داخلی بر اساس فرمول زیر محاسبه می گردد:

“بهای هر نوع خودرو در هر سال معادل خواهد بود با بهای آن خودرو در فرورین ماه سال قبل به اضافه حاصل ضرب بهای همان خودرو در فروردین ماه سال قبل در حاصل جمع نرخ تورم سالانه همان خودرو و ۵۰ درصد تغییر شاخص کیفیت همان خودرو در طول سال تقسیم بر بدترین شاخص کیفیت در سال قبل منهای عدد ثابت ۲ درصد بهای همان خودرو در فروردین ماه سال قبل”. در این گزارش قیمت های تعیین شده از سوی شورای رقابت برای دو خودرو ساز کشور یعنی ایران خودرو و سایپا در پرفروش ترین محصولات مورد بررسی قرار گرفت.

• ایران خودرو

در شرکت ایران خودرو پرفروش ترین محصولات متعلق به گروه پژو می باشد. در سال های اخیر میزان تغییرات در قیمت محصولات در هر سه ماه یکبار بسیار زیاد بوده است. در سه ماهه نخست سال ۱۳۹۷ قیمت هر دستگاه پژو تنها ۳۳ میلیون تومان بوده است که تا نیمه نخست آن سال حدودا تغییر خاصی در قیمت آن ایجاد نگردیده و برای دوره های ۹ ماهه و ۱۲ ماهه سال ۱۳۹۷ نیز همینگونه بوده است ( قیمت این محصول در دوره ۱۲ ماهه سال ۱۳۹۷ به ۳۶ میلیون تومان رسیده است).

در ۳ ماهه ابتدای سال ۱۳۹۸ قیمت هر دستگاه پژو ۴۳ میلیون تومان که در دوره ۶ ماهه، ۹ ماهه، و ۱۲ ماهه سال ۱۳۹۸ نسبت به سه ماهه قبل از خود به ترتیب قیمت این محصول ۴ درصد، ۱۱ درصد، ۴ درصد رشد یافته است. و در دوره ۱۲ ماهه سال ۱۳۹۸ به ۵۲ میلیون تومان رسیده است.

در ۳ ماهه بهار سال ۱۳۹۹ قیمت ۵۶ میلیون تومان، در ۶ ماهه، ۶۵ میلیون تومان، در ۳ ماهه سوم ۷۷ میلیون تومان و در پایان همین سال ۸۷ میلیون تومان بوده که در پایان سال ۹۹ قیمت این دستگاه حدود ۵۵ درصد رشد داشته است.

و اما در سال ۱۴۰۰ که نرخ فروش هر دستگاه این محصول در صورت های مالی ۳ ماهه ابتدایی سال ۱۱۹ میلیون تومان بوده که نسبت به ۳ ماهه گذشته رشدی معادل ۱۳۶ درصد داشته که بیشترین میزان رشد قیمت این محصول در چند سال اخیر بوده است و در ۳ ماهه دوم سال ۱۴۰۰ نیز قیمت این محصول باز حدود ۳ درصد رشد داشته است. و در نیمه نخست سال جاری قیمت این محصول ۱۲۳ میلیون تومان می باشد.

• سایپا

در شرکت سایپا پرفروش ترین محصول از ابتدای سال ۱۳۹۷ تا دوره ۹ ماهه منتهی به سال ۱۳۹۹ متعلق به محصول تیبا و از ۹ ماهه سال ۹۹ تا نیمه نخست سال ۱۴۰۰ به محصول x200 تعلق دارد.

محصول تیبا تا دوره ۳ ماهه منتهی به خرداد سال ۱۳۹۷، ۲۳ میلیون تومان بوده که تا پایان سال ۱۳۹۷ افزایش قیمت چشمگیری برای این محصول اتفاق نیفتاده است و در پایان سال ۱۳۹۷ قیمت این محصول به ۲۵ میلیون تومان می رسد.

در دوره ۳ ماهه ابتدایی سال ۱۳۹۸، نسبت به سال گذشته قیمت این محصول حدود ۲۴ درصد افزایش می یابد و به مبلغ ۳۱ میلیون تومان می رسد. در نیمه نخست سال ۹۸ نیز قیمت این محصول نسبت به دوره قبل تنها ۶ درصد افزایش می یابد و تا پایان سال نیز قیمت این محصول چندان تغییری نکرده و به مبلغ ۳۵ میلیون تومان در بازار عرضه می گردد.

در گزارش صورتهای مالی ۳ ماهه منتهی به خرداد سال ۱۳۹۹ نیز شاهد رشد قیمت محصول تیبا تا ۱۷ درصد خواهیم بود که تا نیمه سال چندان تغییری نمی کند اما در دوره ۹ ماهه منتهی به آذر سال ۱۳۹۹ تا قیمت ۴۹ میلیون تومان افزایش می یابد. این محصول در دوره ۳ ماهه پایانی سال ۱۳۹۹ تا کنون دیگر تولید و عرضه نشده است.

از دوره ۱۲ ماهه سال ۱۳۹۹، محصول x200 به قیمت ۵۹ میلیون تومان در بازار عرضه می گردد که در دوره ۳ ماهه نخست سال ۱۴۰۰ شاهد رشد قیمت این محصول حدود ۳۸ درصد می باشیم. بطوری که در نیمه نخست سال جاری نیز به قیمت ۸۶ میلیون تومان در بازار عرضه می گردد و نسبت به دوره قبل از خود تغییر چندانی نداشته است.

بر اساس محاسبات انجام شده در چارچوب فرمول و دستورالعمل مصوب شورا و با فرض ثابت گرفتن بهره وری و کیفیت خودروهای تولیدی در شرایط فعلی، محاسبات مرکز ملی رقابت نشان می دهد که قیمت های پایان اسفند ۱۳۹۸ نسبت به قیمت های اعلام شده در بهمن ماه ۱۳۹۷ برای شرکت ایران خودرو بطور میانگین ۱۰ درصد و برای شرکت سایپا ۲۳ درصد افزایش داشت.

شرکت های خودروسازی بخصوص سایپا و ایران خودرو دو شرکت بزرگی اند که بر شاخص کل بازار تأثیر می گذارند. روسای قبلی و فعلی سازمان بورس از علت های زیان ده بودن شرکت های خودروسازی را قیمت گذاری دستوری می دانند که این زیان ده بودن هم سبب کاهش ارزش سهام این شرکت ها و هم ایجاد تأثیری منفی بر شاخص کل بازار می دانند.