تضرر اکثر سهامداران عمده در انتشار اوراق تبعی اختیار فروش

روح الله پوریا در گفت و گو با خبرنگار بورس امروز با اشاره به بیمه سهام در بازار سرمایه گفت: در زمانی که جو منفی در بازار سرمایه حاکم شده بود، سازمان بورس اوراق بهادار به منظور حمایت از حقوق سهامداران خرد و ایجاد جو مثبت در بازار سرمایه اقدام به عملیاتی نمودن دستورالعمل انتشار اوراق تبعی اختیار فروش تحت عنوان بیمه سهام توسط سهامداران عمده جهت حمایت از سهام شرکت هایشان نمود.

به دلیل اینکه اکثر سهامداران عمده از منابع کافی برای حمایت از سهام زیرمجموعه خودشان در آن برهه از زمان برخوردار نبودند، لذا با این اقدام در کنار امید بخشی به سهامداران خرد و خصوصا تازه واردین، تزریق منابع توسط سهامداران عمده برای حمایت از سهام را به تعویق انداختند.

وی افزود: متاسفانه به دلیل جو شدید منفی حاکم بر بازار سرمایه مسئله بیمه سهام چندان تأثیرگذار نبود. با این وجود یک آرامش خاطر اندکی برای سهامداران خرد ایجاد می‌کرد تا به سهامداران عمده در ارزندگی سهامشان اعتماد کنند. لذا بر اساس تعهد قیمت سهام در زمان سررسید، اوراق تبعی اختیار فروش را می‌خریدند.

این کارشناس بازار سرمایه در خصوص محدودیت انتشار اوراق تبعی فروش توسط سازمان توضیح داد: سازمان بورس و اوراق بهادار تنها به شرکت‌هایی که از ارزندگی برخوردار بودند مجوز صدور اوراق تبعی اخیار فروش را اعطا کرد.

پوریا در خصوص عدم انتفاع سهامداران عمده از انتشار اوراق تبعی اختیار فروش بیان کرد: انتشار اوراق مذکور به معنی انتفاع سهامداران عمده نبود لذا محدودیت هایی را برای استفاده از این ابزار مالی وضع کردند لذا بر این اساس تنها سهامداران هر سهم امکان خرید این اوراق را داشتند که به میزان محدود نیز منتشر شده بود. علاوه بر این، به خاطر عدم سواستفاده برخی معاملات ثانویه ای برای این اوراق ممکن نبود زیرا صرفاً به منظور امید بخشی برای سهامداران خرد منتشر شدند.

وی افزود: با وجود اینکه انتشار اوراق تبعی اختیار فروش برای سهامداران عمده  بار مالی زیادی را تحمیل می کرد اما جهت حمایت از حقوق سهامداران خرد با پشتیبانی و همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار اجرایی شد. با این اقدام اجرای تعهدات توسط سهامداران عمده به دوره آتی موکول می‌شد. این عمل به دلیل عدم سود دهی بدون اجبار توسط هیچ سهامدار عمده ای پذیرفته نمی‌شد. حال اگر سود و منفعت اندکی نیز در آن شرایط برای سهامداران عمده وجود داشته در مقابل تعهدات و ریسک آن‌ها قابل توجه نبوده است.

این کارشناس بازار سرمایه در خصوص نظارت سازمان بر انتشار اوراق تبعی اختیار فروش شرکت‌ها بیان کرد: نظارت بر انتشار اوراق مذکور به طور سیستماتیک بسیار پیچیده و هزینه بر بود. لذا سازمان با اخذ یک سری تعهدات از سهامدار عمده اجازه انتشار این اوراق را صادر نمود، زیرا این اوراق در غالبا به زیان سهامدار عمده بوده که در موارد اندکی درصد سود ناچیزی را عاید سهامداران عمده کرد. با این وجود این سود احتمالی در مقابل زیانش ارزشی نداشت.

پوریا با اشاره به متضرر شدن سهامداران عمده گفت: اکثر سهامداران عمده در انتشار این اوراق متضرر شدند که سهامدار عمده «غدیر» را می‌توان نمونه ای از آن دانست که مبلغ سنگینی نیز بوده است. اگرچه انتشار این اوراق با آگاهی کامل از ضرر انجام شد اما به دلیل حفظ منافع سهامدارن خرد غیر قابل اجتناب بوده است.

وی افزود: مسئله اوراق تبعی اختیار فروش که در بازار ما به بیمه سهام معروف است باید دستور العمل مشخص و شفافی داشته باشد تا بتوان بر اساس آن عمل نمود. سازمان بورس می‌تواند به گونه ای شرکت‌های بیمه یا حتی تأمین سرمایه و سایر نهادهای مالی را درگیر این مسئله نماید و به نوعی آن‌ها را در این موضوع دخیل کند.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: زمانی که یک شرکت بیمه برای بیمه گذاران بیمه آتش سوزی یا سایر اقسام بیمه نامه منتشر می‌کند، به همان شیوه می‌تواند درگیر قضیه بیمه سهام نیز بشود. متاسفانه زمانی که بازار وضعیت نزولی پیدا می‌کند و جو ناامیدی بسیار پررنگ می‌شود، استفاده از این نوع ابزارها دوباره مطرح می گردد که این یکی از ضعف‌های سازمان به عنوان متولی بازار است.

پوریا با بیان لزوم استفاده مستمر از ابزار بیمه سهام گفت: استفاده از این ابزار صرفاً برای رشد بازار نیست لذا ما نباید تنها در زمان وضعیت نامساعد بازار بر این ابزار تکیه کنیم. سهامداران خرد زمانی که ریسک سرمایه‌گذاریشان کاهش یابد به راحتی به خرید و فروش سهام می‌پردازند. لذا باید در خصوص بیمه سهام فرهنگ سازی صورت گیرد تا این ریسک کنترل شود.