صنایع در انتظار خاموشی های گسترده در فصل تابستان باشند

محمد جعفری اناری در گفت و گو با خبرنگار بورس امروز، درباره خاموشی های اخیر در کشور گفت: سندیکای تولیدکنندگان برق چندین سال است که در خصوص خاموشی های گسترده هشدار داده است. با توجه به اینکه سالیانه میزان مصرف برق افزایش می یابد، باید بین ۵ الی ۸ درصد ظرفیت تولیدی نیروگاه ها افزایش یابد و در صورتی که این مسئله رخ ندهد، با کمبود و خاموشی روبرو خواهیم شد.

وی درباره بروز خاموشی ها در مدت اخیر گفت: صنعت برق کشور، تنها در تابستان که پیک مصرف برق است، دچار خاموشی می شود. در فصل های دیگر این صنعت از ۴۰ الی ۵۰ درصد ظرفیت خود استفاده می کند و در آن زمان مشکلی برای تامین برق وجود ندارد.

جعفری اناری با بیان اینکه اولین خاموشی های امسال در اواخر اردیبهشت ماه رخ داد، اضافه کرد: متاسفانه هنوز به پیک مصرف برق نرسیده ایم و خاموشی ها در تابستان گسترده تر خواهد بود. وزارت نیرو برای اینکه خاموشی ها را به بخش مسکن ندهند، میزان مصرف صنایع و کشاورزی را کاهش می دهند.

کاهش مشارکت بخش خصوصی در احداث نیروگاه ها

مدیرعامل نیروگاه زاگرس کوثر درباره میزان سرمایه گذاری های بخش خصوصی در صنعت برق کشور بیان کرد: سندیکای تولیدکنندگان برق وضعیت صنعت برق، میزان تولید و سرمایه گذاری ها در این صنعت را رصد می کند. سال گذشته به دلیل بارش های مناسب، تولید برق آبی به شدت افزایش یافت و توانست میزان کمبود و خاموشی های کشور را پوشش دهد اما این اتفاق هر سال رخ نمی دهد.

جعفری اناری تاکید کرد: سال های اخیر، سال های خوبی برای صنایع کشور نبود؛ بسیاری از صنایع به دلیل کرونا خوابیده بودند و اکنون با گذشت یک سال و اندی از شیوع این ویروس تازه به حالت قبلی خود بازگشته اند. به تازگی برخی صنایع تازه، شروع به کار کرده اند و همه اینها باعث شده است که میزان مصرف برق افزایش یابد.

وی افزود: در حال حاضر حدود یک میلیون مشترک جدید ثبت شده است. همچنین میزان مصرف مشترکین قدیمی نیز افزایش یافته است. همه این موارد نشان دهنده خاموشی های گسترده در کشور است که سندیکا در این خصوص به وزارت نیرو هشدار داده بود اما این وزارتخانه به آن اعتنایی نکرد.

جعفری اناری پیش بینی کرد: با توجه به اینکه در سال های اخیر، نیروگاه جدیدی وارد مدار تولید نشده است پیش بینی می شود در فصل تابستان و گرما با خاموشی های گسترده تر و طولانی تر روبرو شویم.

تحقق ۳۹ درصدی برنامه افزایش ظرفیت تولید نیروگاه های کشور

مدیرعامل نیروگاه زاگرس کوثر از تحقق ۳۹ درصدی برنامه افزایش ظرفیت تولید نیروگاه های کشور خبر داد و گفت: طی ۶ سال اخیر، تنها ۱۱ هزار و ۶۰۰ مگاوات به ظرفیت تولیدی کشور اضافه شد که ۳۹ درصد از برنامه اصلی است.

جعفری اناری با اشاره به محقق نشدن ۶۱ درصد برنامه کلان کشوری تصریح کرد: متاسفانه دولت برای اجرای این برنامه بودجه لازم را ندارد. بخش خصوصی نیز تمایل ندارد تا وارد صنعت برق شده و در آن سرمایه گذاری کند.

وی با بیان اینکه هر سرمایه گذاری، در حوزه ای سرمایه گذاری می کند که برایش سودآوری داشته باشد، اضافه کرد: متاسفانه از سال ۹۳، صنعت برق مورد بی مهری قرار گرفته و قیمت برق افزایش پیدا نکرد. در حالی که صنایع دیگر از سال ۹۳ تاکنون حدود ۶۰۰ درصد افزایش نرخ داشته اند اما صنعت برق در این مدت کمتر از ۵۰ درصد افزایش قیمت داشت. از سوی دیگر طرح هایی که در این صنعت اجرا می شود با IRهای بسیار پایین است که سود ده نیستند یا اگر سود ده باشند، بازه زمانی بازگشت سرمایه و سود بیش از ۲۰ سال طول می کشد که منطقی نیست.

نرخ آمادگی ۷ درصد افزایش یافت

مدیرعامل نیروگاه زاگرس با بیان اینکه بخشی از افزایش قیمت صنعت برق حاصل از کاهش هزینه ها است، توضیح داد: در سال جاری، افزایش قیمت برق ۷ درصد بود که به نرخ آمادگی اضافه شد. باقی محاسباتی که نشان می دهد، میزان درآمد نیروگاه ها افزایش یافته است، کاهش هزینه های سوخت است. این ارقام افزایش قیمت ها در مقابل افزایش نرخ باقی صنایع بسیار ناچیز است در حالی که این صنعت، صنعتی ارزبر است و نیاز دارد برای تعمیرات و نگه داری تجهیزات خود، ارز استفاده کند اما درآمد آنها به ریال است که طی سال های اخیر، افزایش چندانی نیز نداشته است.

جعفری اناری درباره میزان افزایش نرخ آمادگی نیروگاه ها تصریح کرد: نرخ آمادگی باید سالانه با توجه به نرخ ارز و تورم به روز شود ولی متاسفانه این نرخ از سال ۹۳ تاکنون افزایش چندانی نداشته است. در همین راستا نیز تولیدکنندگان برق به دیوان عدالت اداری رفته و شکایت کردند. دیوان نیز رای را به نفع آنها صادر کرده است با این حال وزارت نیرو به این حکم عمل نمی کند.

وی با بیان اینکه نیروگاه ها از افزایش نرخ خود رضایت ندارند، تصریح کرد: متاسفانه دولت در این صنعت چند جایگاه دارد؛ اولا ۵۰ درصد ظرفیت های نیروگاهی کشور، دولتی است و سهم دولت در میزان تولید برق ۵۵ درصد است. از سویی این دولت است که مقررات را وضع می کند و بخش خصوصی را در این حوزه نادیده می گیرد. همچنین خریداری اصلی این صنعت نیز دولت است و مقرون به صرفه نیست که قیمت برق را واقعی کند زیرا این امر منجر به افزایش بدهی هایش می شود. در حال حاضر نیز وزارت نیرو، بدهکارترین وزارتخانه کشور محسوب می شود.

مدیرعامل نیروگاه زاگرس کوثر درباره تاثیر عرضه برق در بورس گفت: درحال حاضر ۸ نیروگاه در بورس حضور دارند و اگر نگاهی به وضعیت آنها در این بازار کنیم می بینیم که این نیروگاه ها بیشترین میزان P بر E را دارند. از سوی دیگر ارزش NAV آنها ارقامی است که با ارزش این نیروگاه ها در بازار مطابق نیست. علت این امر درآمدهایی است که باید محقق شود. در صورتی که قیمت برق ۵ برابر شود، سوددهی این نیروگاه ها افزایش یافته و نسبت P به E  اصلاح می شود.

رعایت نکردن قوانین عامل دیگری برای کاهش انگیزه سرمایه گذاران

مدیرعامل نیروگاه زاگرس کوثر یکی از عوامل کاهش میزان سرمایه گذاری ها در صنعت نیرو را رعایت نکردن قوانین دانست و گفت: بر اساس ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر هر نیروگاه گازی که تبدیل به سیکل شود، کل سرمایه گذاری از محل صرفه جویی سوخت باید بازگشت پیدا کند. متاسفانه هیچ نیروگاهی تاکنون نتوانسته است از این قانون استفاده کند زیرا وزارت نیرو آن را اجرا نمی کند. در صورتی که اگر این قانون اجرا شود، حدود ۱۵ هزار مگاوات نیروگاه گازی پتانسیل سیکل ترکیبی دارد و می توانند ۷ هزار و ۵۰۰ مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور اضافه کنند.

جعفری اناری با بیان اینکه این امر می تواند منجر به افزایش راندمان نیروگاه های گازی کشور شود، بیان کرد: راندمان نیروگاه های گازی به طور متوسط ۳۴ درصد است؛ در صورت اجرای این قانون، راندمان آنها به حدود ۵۰ درصد بدون مصرف سوخت می رسد. در نتیجه مشکلاتی که در سال های اخیر، در فصل زمستان برای تولید برق به دلیل کمبود سوخت رخ می داد، دیگر وجود نخواهد داشت.

وی با بیان اینکه می توان خاموشی ها را حل کرد اما نیاز به زمان دارد، تشریح کرد: در حال حاضر برای احداث نیروگاه گازی حداقل ۲ سال و برای نیروگاه ترکیبی حداقل ۳ سال زمان لازم است. این در حالی است که سالانه میزان مصرف برق نیز افزایش می یابد زیرا در حال حاضر ایران به سمت صنعتی شدن می رود و از سوی دیگر میزان مصارف خانگی نیز در حال افزایش است.

مدیرعامل نیروگاه زاگرس کوثر با اشاره به اینکه در سال های اخیر میزان مصرف صنایع بیشتر از مصارف خانگی افزایش یافته است، عنوان کرد: آخرین آمارهای وزارت نیرو نشان می دهد که میزان مصرف صنایع حدود ۳۴ درصد است در حالی که میزان مصارف خانگی حدود ۳۳ درصد ثبت شده است. این آمارها بیانگر رشد صنعت در کشور هستند.

جعفری اناری ادامه داد: متاسفانه در سال های اخیر، دولت برای اینکه خاموشی ها را در مصارف خانگی اعمال نکند، با صنایع صحبت کرده و میزان مصارف آنها را کاهش می دهد. این در حالی است که قطع برق صنایع منجر می شود که آنها نتوانند محصولات خود را تولید کنند و درآمدهای چشمگیر آنها از دست می رود. به عنوان مثال در سال گذشته دولت ۱۲ روز برق صنایعی مانند فولاد را قطع کرد و این صنایع درآمدهای هنگفتی را از دست دادند. در نتیجه باعث شده است که صنایع دیگر تمایلی نداشته باشند که طرح های تشویقی وزارت نیرو را دریافت کنند.

وی با بیان اینکه خاموشی در صنایع صادرات محور تاثیر بیشتری دارد، گفت: صنایع صادرات محور مانند سیمان، فولاد و پتروشیمی ها وقتی دچار خاموشی می شوند، تاثیرات منفی بیشتری دارند زیرا کوره های این صنایع بسیار حساس است. همچنین اگر در صورت های مالی آنها نگاه کنید، با اینکه هزینه های برق شان زیاد نیست اما همین نبود برق منجر می شود، درآمدهای کلانی را از دست بدهند.

مدیرعامل نیروگاه زاگرس کوثر با اشاره به افزایش نرخ برق برای این صنایع گفت: بسیاری از کارخانه های تولیدی این صنایع تمایل ندارند که یارانه برق دولت را دریافت کنند زیرا با دریافت این یارانه مشمول خاموشی هایی می شوند که مقرون به صرفه نیست. از سوی دیگر، در بودجه سال ۱۴۰۰، قیمت برق برای این صنایع میانگین ۳۵۰ تومان اعلام شد. در همین راستا نیز این صنایع اقدام به افزایش نرخ کردند تا بتوانند هزینه های برق خود را تامین کنند.

وی ادامه داد: بنابراین نیروگاه ها قراردادهای تضمینی با وزارت نیرو دارند می توانند بر اساس نرخ های برق خود از ۲۰۰ تومان تا ۵۰۰ تومان، برق خود را به این صنایع بفروشند. البته این نرخ در برابر نرخ های جهانی برق بسیار ناچیز است زیرا کمتر از یک و نیم سنت می شود در حالی که هزینه جهانی برق برای صنایع بیش از ۱۰ سنت است.

لزوم شفافیت سازی حضور سرمایه گذاران خارجی در صنعت برق

مدیرعامل نیروگاه زاگرس کوثر با بیان اینکه مجموع نیروگاه های کشور جوان هستند، گفت: تعداد نیروگاه ها قدیمی کمتر از ۲۰ درصد است. مشکل اصلی شبکه انتقال و توزیع برق است که حدود ۱۰ درصد از برق تولید شده را اتلاف می کند. البته این میزان در سال های گذشته حدود ۱۵ درصد بود که در سال های اخیر تلاش کردند و آن را به ۱۰ درصد رسانده اند.

جعفری اناری اضافه کرد: برای اینکه سیستم نیروگاهی کشور جوان بماند و راندمان تولید کاهش پیدا نکند، باید نیروگاه های پیر کم کم از مدار خارج شده و نیروگاه های جدید جایگزین آنها شوند؛ بنابراین وقتی گفته می شود که باید به این میزان نیروگاه جدید احداث شود، مقداری از آن برای افزایش میزان مصرف و مقداری دیگر برای جایگزینی نیروگاه های فرسوده است.

وی درباره حضور سرمایه گذارهای خارجی در احداث نیروگاه های جدید گفت: وزارت نیرو باید برای سرمایه گذاری های خارجی در این حوزه توضیحات ارائه بدهد که آیا شرایط برای این سرمایه گذارها متفاوت اعمال می شود؟ زیرا هزینه احداث نیروگاه در همه جای جهان یکسان است با این تفاوت که سرمایه گذار در کشورهای دیگر می تواند برق خود را بین ۸ تا ۱۰ سنت به فروش برساند اما در ایران باید بسیار پایین تر از این قیمت، محصول خود را تحویل دهد. بنابراین باید شفاف شود که سرمایه گذار خارجی قرار است برق را با چه قیمتی به فروش برساند به سوددهی برسد.

مدیرعامل نیروگاه زاگرس کوثر در انتقاد به عملکرد وزارت نیرو گفت: متاسفانه بی مهری ها به فعالان صنعت نیرو در سال های اخیر زیاد است در حالی که این صنعت با زیرساخت های خوب خود توانسته است در این سال ها به خوبی فعالیت کند و تا به امروز مشکلات این صنعت تا خاموشی های گسترده به چشم نیامده بود.

استخراج رمزارزها تاثیری در خاموشی ها ندارد

مدیرعامل نیروگاه زاگرس کوثر درباره شایعات مبنی بر اینکه علت خاموشی ها استخراج رمزارزها است، توضیح داد: سال هاست که برخی از فعالان این صنعت به صورت قانونی در ایران مشغول به کار هستند. یکی از بزرگترین مزارع این صنعت نیز در رفسنجان قرار دارد. قبل از آن افراد با استفاده از برق هایی مانند کشاورزی، صنعتی یا حتی خانگی اقدام به استخراج رمزارز می کردند اما اکنون با ابلاغ قوانین مربوطه تنها دو مزرعه به صورت قانونی در کشور، فعال هستند.

جعفری اناری درباره نرخ برق مزارع رمزارها گفت: وزارت نیرو در سال گذشته، قیمت فروش برق به این مزارع را ۹۶۰ تومان اعلام کرد. در سال جاری نیز قیمت برق آنها ۱۶۰۰ تومان است. این در حالی است که صنایع صادرات محور مانند فولاد یا پتروشیمی ها حدود ۳۵۰ تومان تعیین شده است. همین مسئله منجر شد تا بسیاری از ورود به این صنعت منصرف شوند.

وی یادآوری کرد: میزان ظرفیت قانونی مزارع رمزارزها حدود ۳۱۰  مگاوات است که در حال حاضر ۲۱۰ مگاوات آن را مصرف کرده اند. بر اساس آخرین برآوردها اگر میزان مصرف استخراج های غیرقانونی را نیز همین مقدار در نظر بگیریم، حدود ۶۲۰ مگاوات سهم رمزارزها در مصرف برق خواهد بود. با این حال به دلیل اینکه آمار دقیقی در این خصوص وجود ندارد، نمی توان باز هم عدد دقیقی گفت کما اینکه چندی پیش مدیرعامل شرکت توانیر نیز آمار عجیبی در این خصوص ارائه داد و اعلام کرد که میزان مصرف برق رمزارزها حدود ۲ هزار مگاوات است. با این حال حتی اگر این رقم عجیب درست باشد باز هم کمبود برق کشور را توجیه نمی کند.

جعفری اناری در پایان یادآوری کرد: در حال حاضر آمارهای جهانی نشان می دهد که کل میزان مصرف برق برای استخراج رمزارزها در جهان حدود ۸ هزار مگاوات است که اگر ایران ۲ هزار مگاوات سهم داشته باشد یعنی ۲۵ درصد از رمزارزها در ایران استخراج می شود. این در حالی است که کارشناسان این صنعت سهم ایران را ۵ الی ۷ درصد می دانند.